Tập đoàn T&T và kế hoạch đầu tư sang Châu Phi
- “Bầu” Hiển đang có trong tay không chỉ một, mà tới hai đội bóng là T&T Hà Nội và SHB Đà Nẵng
Dáng thấp đậm, nói năng nhỏ nhẹ, không hàng hiệu, không đồ Hitech, thích uống bia hơi vỉa hè, Tổng giám đốc Tập đoàn T&T Đỗ Quang Hiển có vẻ bề ngoài của một giám đốc thời bao cấp
Nhưng T&T giờ không chỉ “buôn” hàng điện tử, “làm” xe máy, hàng gia dụng mà còn nhảy sang lĩnh vực “nóng” như khoáng sản, bất động sản, ngân hàng, chứng khoán, quỹ đầu tư và cả bóng đá… Lĩnh vực nào cũng “nổi đình nổi đám”
Đề nghị 15 phút gặp gỡ để dễ được chấp nhận nhưng cuộc trò chuyện của chúng tôi với ông “bầu” Hiển diễn ra hơn một tiếng đồng. Một tiếng không thể đủ để nói hết về công việc, cuộc sống của một người, nhưng cũng đủ làm một lát cắt cho bạn đọc thấy được những vui buồn, suy nghĩ của một doanh nhân
Làm bóng đá là quảng cáo thương hiệu
Phóng viên: Xin được mở đầu câu chuyện với anh về đề tài đang “nóng”, đó là chuyện nổi tiếng của ông “bầu” Hiển. Anh có trong tay không chỉ một, mà tới hai đội bóng. Gần đây tên tuổi của anh đang được nhắc đến khá nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng, nhưng chủ yếu là dưới vai trò là ông bầu của hai đội bóng đá chứ không phải Tổng giám đốc T&T hay chủ tịch HĐQT SHB. Vì sao anh làm bóng đá ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Trước tiên là vì tôi yêu bóng đá. Đây được xem là truyền thống gia đình, ông tôi, bố tôi và giờ là tôi, nói đến bóng đá, xem bóng đá, đều rất say mê, phải nói là “máu lửa”
Tuy nhiên xin được nói thẳng thế này nếu chỉ vì đam mê mà anh bỏ ngần ấy tiền cho 2 đội bóng thì xem ra thú đam mê này quá tốn kém ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Chị nói đúng, nếu chỉ vì thích thì đúng là quá tốn kém
Tôi làm bóng đá là để quảng cáo thương hiệu doanh nghiệp. Nuôi đội bóng phải “đổ” ra rất nhiều tiền mặt. Nhiều người nhìn vào con số cụ thể đó là thốt lên rằng “tiền đâu mà vứt vào đội bóng lắm thế”. Tuy nhiên cái thu được từ đội bóng, tuy không đong đếm cụ thể được, lại rất lớn. Không chỉ ở Việt Nam, mà trên thế giới làm thương hiệu, quảng cáo từ bóng đá rất hiệu quả
Như chị vừa nói tôi giới truyền thông nhắc đến nhiều dưới vai trò là ông bầu của hai đội bóng. Vậy là cùng với hai đội bóng, T&T cũng như SHB thường xuyên được nhắc đến, biết đến. Đầu tư vào bóng đá là tôi kinh doanh. Và bước đầu tôi đầu tư có hiệu quả, thương hiệu được khẳng định
Nhưng bóng đá việt Nam còn nhiều điều phải bàn như tính chuyên nghiệp, sự tiêu cực…
Ông Đỗ Quang Hiển: Vậy nên nếu chỉ có tiền thôi mà đầu tư vào bóng đá là chưa đủ, phải yêu và hiểu nó nữa. Tôi mê bóng đá nên hiểu và dễ thông cảm, chấp nhận những vui buồn của đội bóng. Phải yêu thì mới thấu hiểu được sự may rủi trong thể thao, cái giá của chiến thắng. Chuyện tiêu cực trong bóng đá hiện nay đã giảm đi nhiều bởi các cầu thủ được trả lương xứng đáng
Anh làm bóng đá cũng “giỏi” không kém kinh doanh ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Làm gì cũng phải hiểu và tâm huyết. Là lãnh đạo tôi không coi các cầu thủ là người đá thuê, mà xem họ cũng là thành viên quan trọng của công ty. Yêu thích bóng đá nên tôi quan tâm, yêu quý và cử xử với các cầu thủ như với người thân. Nhờ thế tôi có một đội rồi hai đội bóng, chưa phải là mạnh nhất nhưng đá hết mình và máu lửa. Đội bóng khi đá hết mình dù thắng hay thua đều sẽ có khán giả, có người hâm mộ. Có khán giả là tôi đã làm thương hiệu thành công
Đối với bóng đá, bầu Hiển có cả niềm đam mê của một người hâm mộ cuồng nhiệt và sự nhiệt thành của một ông chủ
Nói đến chuyện làm thương hiệu, trước đây tập đoàn T&T thường hay xuất hiện ở các chương trình từ thiện lớn. Làm từ thiện, một mặt là chia sẻ, đóng góp với xã hội, một mặt cũng là một cách để doanh nghiệp được nhiều người biết đến. Nói cách khác cũng là làm thương hiệu. Phải chăng giờ anh chuyển cách làm thương hiệu ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Điều này chị nói chưa hẳn đã đúng. Quan điểm của tôi khi làm từ thiện tức là mình chia sẻ trách nhiệm với xã hội. Là cái tâm, xuất phát từ quan niệm “cho là được nhận”. Chúng tôi vẫn làm từ thiện. Nhưng vì làm cho mình, làm bằng cái tâm nên xin phép không kể ra
Sự phát triển của doanh nghiệp không đơn giản là hiệu quả kinh tế đong đếm được
Từng là cán bộ nghiên cứu ở Viện Công nghệ quốc gia, có mơ ước trở thành một nhà nghiên cứu vật lý nhưng anh đã bỏ để rẽ sang lĩnh vực kinh doanh
Ra đời năm 1993, T&T là một trong những công ty TNHH đầu tiên của Hà Nội. Vạn sự khởi đầu nan. Vì sao khi đó anh liều lĩnh như vậy ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Tôi làm doanh nghiệp cũng là sự ngẫu nhiên. Khi công tác ở Viện Công nghệ quốc gia, cơ quan cử tôi đi Ấn Độ nhập monitơ, tivi đen trắng, lắp ráp và đem đi bán. Tôi làm và thấy được. Vậy là ham. Năm 1993, với sự ủng hộ của bạn bè và các đối tác người Nhật, tôi mở Công ty TNHH T&T với rất nhiều khó khăn
Nhưng anh đã nhanh chóng thành công. Giờ T&T “nhảy” vào nhiều lĩnh vực ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Cũng không nhanh, không dễ như chị tưởng đâu. Ban đầu T&T chỉ đơn thuần kinh doanh các sản phẩm điện dân dụng, độc quyền phân phối các sản phẩm điện tử của Nhật. Sau khi tích lũy đủ vốn và kinh nghiệm, chúng tôi quyết định đầu tư sản xuất điện tử dân dụng và sản xuất xe máy
Tiếp nữa, chúng tôi chuyển sang sản xuất cả hàng gia dụng, nhựa công nghiệp và các chi tiết nhôm. Hiện T&T đang làm vệ tinh cho các tập đoàn lớn về lắp ráp ôtô của nước ngoài. Chúng tôi đã chuyển hướng trở thành tập đoàn sản xuất công nghiệp, tập trung vào lĩnh vực công nghệ mới, công nghệ cao mà trong nước chưa có đơn vị sản xuất
Không dừng ở đó, T&T giờ còn “làm” cả khoáng sản, bất động sản, ngân hàng, chứng khoán, đầu tư tài chính và bóng đá… dường như lĩnh vực nào nóng, “ngon” ăn, lợi nhuận cao là anh “nhảy” vào. Liệu có quá dàn trải tham lam hay đây cũng chỉ là cách “đánh bóng” thương hiệu ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Đánh bóng thương hiệu thế thì quá nguy hiểm bởi tiền đầu tư là tiền thật. Mà khi bỏ tiền ra doanh nghiệp nào cũng phải tính toán rất kỹ. Với T&T, đầu tư vào ngân hàng là xu thế tất yếu. Các tập đoàn lớn trên thế giới bao giờ cũng bắt đầu từ đầu tư vào sản xuất công nghiệp, khi tập đoàn đó lớn lên thì họ sẽ đầu tư vào ngân hàng, tài chính để sinh lời bổ trợ sản xuất, tạo nên sự lớn mạnh của tập đoàn
Làm ngân hàng cũng phải làm có hệ thống, bao gồm tài chính, chứng khoán, bảo hiểm thì mới đứng vững và phát triển được, còn nếu anh đi theo “độc canh” ngân hàng thì rất khó thành công. Chúng tôi biết mình đi sau nhưng không chọn con đường ngắn nhất mà chọn con đường bền vững nhất. Hiện hơn 90% doanh nghiệp của chúng ta là doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh nghiệp lớn họ gắn kết với những ngân hàng lớn trong khi doanh nghiệp vừa và nhỏ, các hộ kinh doanh cá thể... còn đang bỏ ngỏ
Chúng tôi nhìn thấy điều này và xác định đó là đối tượng khách hàng của mình và điều đó cũng phù hợp với mục tiêu chúng tôi đặt ra với SHB là ngân hàng bán lẻ đa năng. Chính bởi sự lựa chọn đó, hiện nay SHB đã khẳng định được thương hiệu của mình, là ngân hàng ở tầm trung, có uy tín, có thương hiệu
Nhưng cảnh đua nhau thành lập ngân hàng, công ty chứng khoán dẫn tới kinh doanh tài chính giờ không phải là lĩnh vực “ngon ăn”. Nhiều ngân hàng đang gặp khó khăn ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Khi tham gia ngân hàng phải có đủ yếu tố: độ am hiểu về ngân hàng, phải mạnh về tài chính và quản trị. Làm ngân hàng phải xác định lâu dài đầu tư dài hạn chứ không phải ngắn hạn. Hiện nay tất cả các lĩnh vực đều khó khăn chứ không riêng ngân hàng. Vì xác định đầu tư lâu dài nên tôi không bất ngờ trước khó khăn. Chúng tôi có kế hoạch đối đầu với với khó khăn và tự tin vào khả năng của mình
Cụ thể anh có giải pháp gì ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Đây là giai đoạn tốt để doanh nghiệp tự nhìn lại mình, cơ cấu lại nhân sự, lĩnh vực đầu tư, sản xuất. Điều này rất quan trọng và có ích cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Kinh doanh ngân hàng quan trọng nhất là tránh rủi ro. Chúng tôi đã xây dựng một cơ chế thiết lập hệ thống quản trị rủi ro từ Hội đồng quản trị đến các phòng kinh doanh; xây dựng chương trình quản trị toàn hệ thống
Tôi cho rằng sự phát triển của doanh nghiệp không đơn giản chỉ là hiệu quả kinh tế đong đếm được, mà còn là sự tồn tại vững chắc qua những giai đoạn khó khăn
Tôi thất bại nhiều hơn thành công
Nếu tự đánh giá về mình, anh thấy mình có điểm mạnh gì. Hay nói cách khác bí quyết thành công của anh là gì ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Ưu điểm lớn nhất của tôi có lẽ là không ngại khó. Thứ nữa cũng khá quan trọng đó là tôi hiểu nhanh, tiếp thu nhanh. Từ công chức nhà nước chuyển sang kinh doanh, tôi phải tìm hiểu và học hỏi rất nhiều. Thời gian làm đại lý cho các công ty Nhật, tôi cùng các cộng sự đã học được rất nhiều kinh nghiệm quản trị và kinh doanh của người Nhật. Những kinh nghiệm này giúp tôi rất nhiều sau này
Một yếu tố theo tôi cũng được xem là ưu điểm đó là tôi “làm” cho các đồng nghiệp yêu quý, tin tưởng và hết lòng hợp tác với mình. Làm cho người ta sợ thì dễ, nhưng để yêu quý và tin tưởng thì không dễ chút nào nào đâu. Và tôi tự hào vì mình đã làm được điều này. Điểm nữa là may mắn
Vậy thách thức lớn nhất của anh hiện nay ?
Ông Đỗ Quang Hiển:
Nhân sự
Tôi có nhiều ý tưởng, nhiều hoài bão muốn thực hiện nhưng không có người thực hiện, triển khai những ý tưởng đó
Đội ngũ lao động ở Việt Nam nói chung và doanh nghiệp tôi nói riêng còn thiếu và chưa đáp ứng được nhu cầu
Ví dụ anh ước mơ gì ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Rất đơn giản nhưng không dễ thực hiện Đó là đưa T&T trở thành tập đoàn công nghiệp lớn trong khu vực. Trong nước, T&T là một tập đoàn công nghiệp được đánh giá là tương đối khá, nhưng tôi nghĩ đến tầm khu vực. Mà như vậy là phải nghĩ đến xuất khẩu sản phẩm, đầu tư ra nước ngoài…
Nói đến chuyện đầu tư ra nước ngoài, được biết,
T&T có kế hoạch đầu tư sang thị trường châu Phi từ rất lâu
Nhưng dường như mọi việc dậm chân tại chỗ. Có ý kiến cho rằng, đầu tư ra nước ngoài cũng chỉ là một cách đánh bóng thương hiệu thôi chứ doanh nghiệp Việt Nam chưa đủ tầm để làm ăn có hiệu quả trên đất người ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Không, rất hiệu quả. Thị trường châu Phi chẳng hạn
Thị trường đó có sản xuất gì đâu, hàng hóa của Việt Nam sản xuất ra rất phù hợp và được ưa chuộng
Vậy sao đến giờ dự án vẫn chưa được triển khai ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Vì tôi không tìm được người phụ trách. Chị biết không, kiếm được một giám đốc sản xuất giỏi ở Việt Nam đã khó, nhưng kiếm được một giám đốc để làm việc ở nước ngoài còn khó hơn rất nhiều
Ngoài trình độ chuyên môn phải giỏi (ở Việt Nam sai còn sửa được ngay, chứ ở nước ngoài, người giám đốc phải độc lập quyết định mọi thứ, sai không ai chỉ cho, không ai cùng giúp sửa), người đó còn phải am hiểu phong tục tập quán đất nước đó…
Kiếm được một người giỏi như vậy, lại chịu xa nhà, làm ở châu Phi, là điều không dễ. Dù trả lương cao
Anh đã từng thất bại trong kinh doanh chưa ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Có chứ. Nhiều nữa là đằng khá. Có thể nói thất bại nhiều như chân núi, thành công là đỉnh núi. Người ta chỉ nhìn thấy thành công của tôi cũng như chỉ nhìn thấy đỉnh núi mà không nhìn thấy chân núi. Có chân núi mới có đỉnh núi hôm nay
Vậy kinh nghiệm anh rút ra từ những thất bại này là gì ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Không được lấy cái sai này sửa cái sai khác. Vì như thế sẽ chỉ càng “chết”. Khoanh cái sai đó lại, sửa được đến đâu tốt đến đây. Một kinh nghiệm nữa cũng rất quan trọng, đó là không phải lúc nào cũng thành công, thuận lợi sẽ không có mãi. Đừng ngủ quên trong chiến thắng
Khi thành công, khi đang phát triển tốt là phải nghĩ đến chuyện sẽ phải đối mặt với những khó khăn, để chủ động. Đó là quy luật phát triển tất yếu. Điều này nói nghe có vẻ lý thuyết nhưng là kinh nghiệm xương máu không phải ai cũng nhận ra ngay được
Làm doanh nhân đối với ông sướng nhất gì khổ nhất là gì ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Doanh nhân bây giờ đã được xã hội ghi nhận và đề cao. Tôi thấy sướng nhất là ít nhiều mình đã làm được điều gì đó cho xã hội, tạo được công ăn việc làm, nuôi sống được hàng nghìn người. Điều đó được mọi người biết đến và ghi nhận. Còn khổ nhất, có lẽ là không có nhiều thời gian dành cho gia đình. Điều tôi có thể làm cho gia đình, được vợ ghi nhận, đó là có thể thu xếp để dành ra được một vài buổi sáng chủ nhật đi ăn với cả gia đình
Khi thất bại, khó khăn, anh có thấy mệt mỏi không, có muốn dừng lại không. Kiếm tiềm thì không giới hạn vậy có khi nào anh thấy đã đủ rồi chưa ?
Ông Đỗ Quang Hiển: Nản chí thì có, cũng có lúc muốn dừng lắm bởi kiểm tiền thì không giới hạn, tự cho mình đủ là đủ. Nhưng chị biết không nếu chỉ một mình mình việc quyết định đi tiếp hay dừng lại rất dễ dàng. Nhưng khi sau lưng mình là hàng nghìn lao động, là anh em cộng sự tâm huyết theo mình bao năm trời thì không thể dừng được. Mà càng ngày càng phải phấn đấu tốt hơn. Đó vừa là trách nhiệm nhưng cũng là hạnh phúc của người lãnh đạo các doanh nghiệp