LOBBY.VN
Administrator
‘Soái’ Ba Lan Trịnh Văn Tuấn và hành trình trở thành ông chủ ngân hàng OCB
Ba Lan là nơi sinh ra biệt hiệu “soái”- và các “soái” Việt hồi đó ở Ba Lan đông hơn so với tất cả các nước XHCN cũ cộng lại! Một trong những ‘soái’ ba Lan nổi bật là ông Trịnh Văn Tuấn – chủ tịch OCB – ngân hàng vừa chính thức niêm yếu trên sàn chứng khoán vào hôm nay. Cũng kinh doanh và khởi nghiệp với lĩnh vực mì gói nhưng ông Tuấn lại không thành công trong lĩnh vực này như các đại gia Đông Âu khác. Cá nhân ông Trịnh Văn Tuấn nổi bật hơn trong lĩnh vực tài chính với vai trò chủ tịch ngân hàng OCB
Ba Lan như là cầu nối giữa “tư bản”-là Đức-với “nhà quê” là Liên Xô và các nước Đông u khác, hàng đi, tiền và vàng về nhộn nhịp, thẻ đỏ thẻ xanh của các VIP cũng được tận dụng tối đa…Lúc đầu là quần áo “tư bản”, sau là hàng hóa công nghệ thông tin, rồi quay về quần áo giày dép “chợ”…Ba Lan là nơi sinh ra biệt hiệu “soái”- và các “soái” Việt hồi đó ở Ba Lan đông hơn so với tất cả các nước XHCN cũ cộng lại!
Tuy nhiên vì dễ làm ăn, dễ sống quá nên con người không còn áp lực quá lớn để làm giàu, và so với các đồng hương ở Nga thì tuổi trẻ Ba Lan theo tôi là thiếu mất ĐỘNG LỰC lớn nhất để thật giàu- đó là SỰ GANH ĐUA!
Ba Lan đã từ lâu đã là “miền đất tự do” của người Việt. Rất “thoáng” về nhiều phương diện, tương đối an toàn cho dân mình, cuộc sống vui vẻ…nên đa số người đi học ở Ba Lan ít khi về, đi lại buôn bán dễ nên kiếm tiền thích lắm, từ thời 8X-9X đã có nhiều triệu phú $ như các bác Võ, Long, Thân…cùng lứa trẻ năng động như Vinh “giò”, Tuấn “Quế Anh”. Tuấn ‘Quế Anh’ là biệt hiệu của Trịnh Văn Tuấn – chủ tịch ngân hàng OCB (dùng tên vợ gắn thêm phía sau)
Nhiều doanh nhân Việt Nam từng học tập và kinh doanh tại Đông Âu trước đây có một điểm chung là khởi nghiệp với ngành mì ăn liền. Có thể kể đến tỷ phú Phạm Nhật Vượng với Mivina, thương hiệu mì nổi tiếng Ukraina, ông Nguyễn Đăng Quang – Chủ tịch tập đoàn Masan, được coi là người dạy người Nga ăn mì gói và tương ớt, ông Đặng Khắc Vỹ, Chủ tịch VIB với Mareven Food hay ông Ngô Chí Dũng, Chủ tịch VPBank với Rollton
Sau khi trở về Việt Nam, nhiều doanh nhân tiếp tục đầu tư vào ngành hàng tiêu dùng, trong đó có sản xuất mì ăn liền. Thành công nhất là Tập đoàn Masan của ông Nguyễn Đăng Quang, với thương hiệu Omachi, Kokomi. Mareven Food của ông Đặng Khắc Vỹ cũng được cho là có liên quan đến Uniben – Công ty vốn rất nổi tiếng với thương hiệu mì 3 miền, Reeva. Ông Trịnh Văn Tuấn cũng đi theo con đường tương tự khi tham gia vào Công ty cổ phần Thực phẩm xanh (Green Food). Doanh nghiệp này hoạt động chính trong lĩnh vực sản xuất các loại mì (làm từ bột mì nhập khẩu), các loại nui, bún (làm từ gạo), các loại mì ăn liền. Green Food cũng là doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực sản xuất mì ăn liền không chiên tại Việt Nam với nhãn hiệu mì không chiên Newway
Mặc dù vậy, ông Tuấn lại không thành công trong lĩnh vực mì gói như các đại gia Đông Âu khác. Cá nhân ông Trịnh Văn Tuấn nổi bật hơn trong lĩnh vực tài chính với vai trò chủ tịch ngân hàng OCB. Ông Tuấn trở thành chủ tịch ngân hàng này từ năm 2011 và gặt hái được nhiều thành tựu đáng chú ý
Tính đến hết 31/12/2020, tổng tài sản OCB đạt 152.848 tỷ, tăng 29% so với năm 2019. Huy động vốn đạt 108.614 tỷ, tăng 27%; tổng dư nợ cho vay đạt 90.128 tỷ, tăng 24% so với 2019. Lợi nhuận trước thuế đạt 4.414 tỷ, tăng 37% so với năm 2019
Kết quả kinh doanh ấn tượng đang tạo tiền đề để OCB niêm yết vào ngày 28/1/2021 trên sàn chứng khoán TP.HCM (HOSE). Giá chào sàn của OCB là 22.900 đồng, tương đương mức vốn hóa thị trường của ngân hàng vào khoảng 25 nghìn tỷ đồng
Ngoài lĩnh vực tài chính, các doanh nghiệp liên quan đến gia đình ông Tuấn cũng để lại dấu ấn trong lĩnh vực bất động sản thông qua công ty Hướng Việtvới dự án the Metropole Thủ Thiêm – một trong những dự án đẹp nhất tại KĐT Thủ Thiêm, tổng diện tích khoảng 7,6 ha với mức đầu tư 7.300 tỷ đồng
Dưới đây là bài viết có sự chia sẽ hiếm hoi của ông Trịnh Văn Tuấn trên truyền thông về hành trình khởi nghiệp ở đông Âu cũng như ở Việt Nam trên Forbes!
Đầu thập niên 1990, các nước Đông Âu đồng loạt chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch tập trung sang nền kinh tế thị trường. Sức ì thời bao cấp và hệ thống phân phối lâu năm bị phá vỡ khiến thị trường đột ngột khan hiếm các mặt hàng hóa tiêu dùng thiết yếu
Nhận ra cơ hội, nhiều nhóm du học sinh Việt Nam thế hệ 6X chớp cơ hội đưa hàng hóa từ Việt Nam sang phân phối ở thị trường Đông Âu. Với sự nhanh nhạy, họ mau chóng gặt hái thành công, dần dần mở rộng quy mô khiến hoạt động giao thương cả chính thức và phi chính thức giữa Việt Nam và các quốc gia Đông Âu trở nên nhộn nhịp
Năm 1995, với tầm nhìn riêng, cố thủ tướng Võ Văn Kiệt khuyến khích việc ra đời một ngân hàng tư nhân có vốn góp và có chức năng hỗ trợ các doanh nhân Việt Nam kinh doanh ở Đông Âu. Không lâu sau đó, nhà băng này chính thức đi vào hoạt động với sự tham gia của nhiều cổ đông sáng lập, các doanh nhân nổi tiếng sau này: Ngô Chí Dũng, Trịnh Văn Tuấn, Đặng Khắc Vỹ, Trần Văn Trung…
Bước sang thiên niên kỷ mới, một trong số họ, ông Trịnh Văn Tuấn, cựu doanh nhân kinh doanh thành công tại Ba Lan quyết định về Việt Nam để dẫn dắt nhà băng này, bước ngoặt đưa cựu thủ khoa khoa Vô tuyến Điện tử Viễn thông – đại học Bách khoa Hà Nội năm 1988 chính thức gắn bó với lĩnh vực tài chính cho đến nay
“Tôi coi ngân hàng là niềm đam mê và sự nghiệp của mình. Về kinh doanh ai có sở trường cái gì thì nên tập trung vào cái đó,” ông Trịnh Văn Tuấn, 55 tuổi, nói giữa buổi trả lời phỏng vấn độc quyền của Forbes Việt Nam
24 năm gắn bó với ngành ngân hàng, 18 năm tham gia điều hành trực tiếp, 10 năm qua doanh nhân này gắn bó với ngân hàng Thương mại cổ phần Phương Đông (OCB). Trong chín năm ngồi ghế chủ tịch nhà băng này, hoạt động kinh doanh duy nhất của bản thân, ông Tuấn đã đưa OCB với điểm xuất phát quy mô khiêm tốn thành ngân hàng đạt hiệu quả cao về hoạt động trong hệ thống
Với lộ trình phát triển bền bỉ và chắc chắn, cân đối giữa các hiệu quả hoạt động và khả năng kiểm soát rủi ro, OCB xếp thứ tư trong danh sách 10 ngân hàng kinh doanh hiệu quả nhất do Forbes Việt Nam thực hiện lần đầu tiên
“10 năm qua là một hành trình khá dài, bước chân vào OCB tôi nghĩ chỉ mất năm năm để đạt tới quy mô ngày hôm nay. Trên thực tế mục tiêu của mình còn phụ thuộc vào thị trường,” ông chủ nhà băng kín tiếng chia sẻ trong lần hiếm hoi tiếp xúc với giới truyền thông
Buổi nói chuyện diễn ra tại văn phòng chủ tịch OCB, văn phòng “đi thuê” tại cao ốc phứchợp Vinhomes Đồng Khởi (quận 1, TP.HCM). Phòng làm việc của chủ tịch OCB bài trí giản dị, cửa ra vào cũng không có các nhân viên bảo vệ mặc đồng phục kiểm soát chặt chẽ. “Nói đến Phương Đông là nói đến sự thân thiện, tin cậy, Phương Đông có văn hóa kinh doanh minh bạch theo chuẩn mực,” ông Tuấn nói
Cuối năm 2019, với vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu đạt lần lượt 7.899 và 11.507 tỉ đồng, nhà băng này đứng thứ 20 và 17 trong hệ thống ngân hàng thương mại cổ phần xét theo con số tuyệt đối. Xét về độ phủ, OCB có mạng lưới khiêm tốn nhưng với lợi nhuận sau thuế 2.582 tỉ đồng, nhà băng này nhảy lên vị trí thứ 11 trong hệ thống
“Điều chúng tôi tự hào là những năm qua OCB luôn tăng trưởng với tốc độ gấp đôi thị trường, trong khi đó vẫn kiểm soát được rủi ro,” nhấp một ngụm trà vị chủ tịch thong thả nói. Đầu năm 2019, OCB công bố là ngân hàng hợp kênh đầu tiên, cho phép khách hàng đồng nhất các giao dịch trên kênh online và offline
Cuối năm, ngân hàng Aozora (Nhật Bản) trở thành cổ đông chiến lược của OCB với việc mua 15% cổ phần với định giá nhà băng này trên một tỉ đô la Mỹ. Ông Takesito Ito, đại diện Aozora Bank, thành viên quản trị OCB cho biết, tại Nhật Bản nhà băng này không lớn nhất về quy mô tài sản nhưng hoạt động hiệu quả và điều này tương đồng với chiến lược phát triển của OCB. “Đây là lý do chúng tôi trở thành đối tác chiến lược của OCB trong tham vọng đưa ngân hàng vào tốp đầu,” ông Takesito Ito nói
Nhỏ nhưng “có võ”, OCB giữ thứ hạng cao trong nhiều chỉ tiêu tài chính đánh giá hiệu quả sinh lời. Chẳng hạn, tỉ lệ lợi nhuận/vốn chủ sở hữu (ROEA) đạt 25,4%. Tức là bốn đồng vốn ngân hàng thu về một đồng lãi, xếp thứ tư, gần bằng Vietcombank, cao hơn mức trung bình năm đồng vốn cho một đồng lãi của danh sách
OCB là một trong hai nhà băng khai thác tài sản tốt nhất khi tỉ lệ lợi nhuận/ tổng tài sản (ROA) đạt 2,4%, đứng thứ hai. Nhiều chỉ số sinh lời của ngân hàng này ở mức tốt như tỉ lệ thu nhập lãi/ chi phí phải trả (NIM) đạt 3,76%; tỉ lệ chi phí /thu nhập (CIR) đạt 37%…
Trước đó, cuối năm 2018, OCB từng gây bất ngờ khi được ngân hàng Nhà nước công nhận là một trong ba ngân hàng đầu tiên hoàn thành các hạng mục quản trị rủi ro theo tiêu chuẩn quốc tế Basel II. Chọn hướng phát triển an toàn, tỉ lệ an toàn vốn (CAR) của ngân hàng này đạt 11,2%, cao thứ hai trong danh sách. Tỉ lệ nợ xấu đạt 1,46%, tương đương với mức bình quân chung
Moody’s, một trong những tổ chức xếp hạng định mức tín nhiệm lớn nhất thế giới xếp hạng tín dụng OCB ở hạng mức Ba3, thuộc hàng tốt nhất trong các nhà băng tại Việt Nam hiện nay. “Quy mô của OCB còn khá khiêm tốn, đây là sự trăn trở rất lớn của hội đồng quản trị,” ông Tuấn thừa nhận
Sự hạn chế của OCB có lý do gắn liền với sự vận động của hệ thống ngân hàng Việt Nam. Vào năm 1988 hệ thống ngân hàng một cấp của Việt Nam được tách thành ngân hàng Nhà nước với chức năng quản lý và các thương mại cổ phần và ngân hàng quốc doanh có chức năng kinh doanh. Việc tái cơ cấu giúp khu vực ngân hàng tư nhân Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ về số lượng, quy mô và đa dạng về cơ cấu sở hữu cũng như loại hình sau đó
Thành lập năm 1996, OCB ra đời và đi vào hoạt động cuối làn sóng ngân hàng thứ nhất, giai đoạn 1990 – 1996 với việc ra đời 20 ngân hàng tư nhân mới, một số sau này mau chóng khẳng định tên tuổi như ACB, Sacombank, Đông Á, Techcombank
Giữa thập niên 2000 làn sóng thành lập ngân hàng thứ hai mới xuất hiện gắn liền với các ngân hàng thành lập mới và quá trình chuyển đổi các thương mại cổ phần nông thôn thành các thương mại cổ phần đô thị. Sự tăng trưởng nóng ở làn sóng thứ hai tạo ra ma trận cấu trúc sở hữu chéo giữa ngân hàng với doanh nghiệp phi ngân hàng, với nhóm cổ đông cá nhân ngân hàng với ngân hàng
Trong bối cảnh kinh tế bất ổn, lạm phát tăng cao, thị trường bất động sản đóng băng, nợ xấu ngân hàng tăng cao, các căng thẳng về thanh khoản đẩy hệ thống ngân hàng Việt Nam vào cuộc khủng hoảng giai đoạn 2011–2012 và hệ quả được giải quyết nhiều năm sau đó. Hệ lụy, sáu ngân hàng thuộc diện tái cơ cấu, ba ngân hàng nhà nước mua lại với giá 0 đồng. Thậm chí những cái tên triển vọng như ngân hàng Đông Á lọt vào danh sách kiểm soát đặc biệt