EHC DATA

[LOBBY.VN]

Dữ liệu chính là bạn​

Công nghệ đang tác động mạnh mẽ, góp phần làm thay đổi cách con người sống, lao động và tương tác với nhau, thậm chí là thay đổi cả cách chúng ta suy nghĩ. Nó thậm chí có thể thay đổi cả bản chất con người dựa trên những gì chúng ta được nhìn thấy và tiếp xúc hằng ngày

Dữ liệu không chỉ là tài nguyên mới...

Dữ liệu đem lại nhiều tiền và đóng góp cho tăng trưởng GDP thế giới nhiều hơn bất kỳ loại hàng hóa nào. Dữ liệu của người dùng chính là tiền tệ của Facebook. Chỉ tới khi mọi việc đã đi quá xa, Facebook mới quyết định thay đổi. Nhưng những người dùng cũng đã nộp thuế - thông tin cá nhân cho Facebook - để công ty này bán lại cho các nhà quảng cáo và góp phần giúp Facebook cùng nhiều các công ty công nghệ khác thống trị một thị trường quảng cáo trực tuyến lên tới 83 tỉ USD

Theo thống kê của Tạp chí Forbes, thị trường Big Data hay dữ liệu lớn trên thế giới trị giá 203 tỉ USD. Nói không quá khi cho rằng tài nguyên quý nhất thế giới bây giờ không phải vàng, cũng không phải dầu, mà chính là dữ liệu và thông tin

7 trong số 10 công ty có giá trị nhất thế giới theo vốn hóa thị trường là các công ty công nghệ. Danh sách đó không bao gồm Apple, công ty kiếm tiền bằng cách bán các thiết bị đắt tiền và Microsoft, vốn thu phí doanh nghiệp cho phần mềm và dịch vụ của mình, tất cả đều được xây dựng trên nền tảng khai thác dữ liệu người dùng

Google và Facebook muốn tìm hiểu càng nhiều càng tốt để biết về người dùng của họ, sở thích, hoạt động, bạn bè và gia đình của người sử dụng. Amazon có một lịch sử chi tiết về hành vi của người tiêu dùng

Tencent và Alibaba là những chiếc ví kỹ thuật số cho hàng trăm triệu người Trung Quốc; cả 2 công ty này đều biết đủ về người tiêu dùng để cung cấp điểm tín dụng được sử dụng rộng rãi

Các thương hiệu tiêu dùng trong mọi ngành thu thập dữ liệu về khách hàng của họ để cải thiện thiết kế và quảng cáo sản phẩm và dịch vụ. Nhưng lúc này, cá nhân hiểu rõ hơn về giá trị dữ liệu của chính họ, đặc biệt sau vụ Facebook rò rỉ dữ liệu

Danh sách các công ty khác đã vi phạm dữ liệu trong năm 2018 gồm Google, Marriott, Delta, British Airways, Cathay Pacific, Best Buy, Sears, Saks 5 Avenue, thậm chí Panera Bread

... Mà là chính bạn

Chỉ đến khi “dữ liệu” có nghĩa là “con người”, các cá nhân sẽ yêu cầu trách nhiệm từ những người tìm hiểu họ. Theo dự báo mới nhất của IDC, tổng lưu lượng sử dụng dữ liệu trên toàn cầu có thể tăng gấp 10 lần vào năm 2025 trong khi số lượt tương tác với thiết bị di động trung bình là 4.785 lần/người/ngày

Cụ thể, việc tạo ra dữ liệu sẽ đạt mức tổng là 163 zettabyte, tương đương 163.000 tỉ gigabyte vào năm 2025. Liên hiệp Quốc dự báo dân số thế giới sẽ tăng từ 7,3 tỉ người hiện nay lên 8,5 tỉ người vào năm 2030. Nghĩa là vào lúc đó, bình quân mỗi người trên hành tinh sẽ có gần 20 terabyte dữ liệu

Nhưng vấn đề ở đây không phải là có bao nhiêu dữ liệu, mà dữ liệu đó có đủ tốt. Khi lượng thông tin và dữ liệu xung quanh chúng ta ngày một nhiều, cũng như khi loài người đạt tới giới hạn của sự tăng trưởng, thì lượng “rác” xung quanh chúng ta ngày một nhiều. Dữ liệu biết về chúng ta nhiều hơn những gì chúng ta biết về chúng

Trong thời đại thông tin, dữ liệu được sử dụng để quyết định loại dịch vụ cho người truy cập. Xếp hạng Uber xác định ai sẽ gọi được taxi; đánh giá Airbnb quyết định nơi bạn có thể ở; thuật toán ứng dụng hẹn hò chọn đối tác cuộc sống tiềm năng của bạn

Các công ty sử dụng dữ liệu vị trí và lịch sử thanh toán để bán sản phẩm cho bạn. Tìm kiếm trực tuyến của bạn có thể thiết lập giá bạn phải trả cho mọi thứ. Những người có điểm tín dụng Zhima tốt, được quản lý bởi một công ty con của Alibaba, được hưởng giảm giá. Những người có điểm không cao hay không có điểm thì nhận được ít khuyến mãi

Khi dữ liệu được sử dụng bởi các quốc gia, các kỹ thuật như vậy gây ra mối đe dọa lớn hơn. Năm 2012, Facebook đã thử nghiệm sử dụng dữ liệu để thao túng cảm xúc. Năm 2016, Nga đã sử dụng dữ liệu để tác động đến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ (điều mà nước Nga luôn bác bỏ). Chính quyền Trung Quốc nhắm đến việc thực thi một hệ thống Orwell (được mô tả trong tiểu thuyết 1984) dựa trên việc kiểm soát hầu hết khía cạnh của đời sống con người với cái gọi là “điểm tín nhiệm xã hội”

Sống trong kỷ nguyên số, dữ liệu chính là bạn. Vì vậy, dữ liệu cần sự bảo đảm về quyền riêng tư và quyền kiểm soát, những quyền lợi mà con người ở mọi xã hội đều mong muốn được đảm bảo. Do đó, một số quốc gia đã ban hành Dự luật Bảo vệ Dữ liệu (Data Protection Bill) nhằm đảm bảo rằng chúng ta nắm quyền kiểm soát thông tin cá nhân của mình

Thanh Tùng

 

[LOBBY.VN]

Kinh tế dữ liệu​

Hàng chục sàn mua bán dữ liệu được thành lập ở Trung Quốc kể từ năm 2020 nhưng hầu hết các giao dịch vẫn diễn ra trên thị trường chợ đen. Cho đến nay, các bên tham gia mua bán trên những sàn này chủ yếu là các cơ quan chính quyền và doanh nghiệp nhà nước

Sàn giao dịch dữ liệu lớn toàn cầu ở Quý Dương, tỉnh Quý Châu, Trung Quốc​

Các cơ quan quản lý của Trung Quốc đang nỗ lực giảm bớt ảnh hưởng của thị trường ngầm đối với dữ liệu kinh doanh trong bối cảnh các công ty tư nhân tránh xa các sàn giao dịch chính thức được thiết lập để thắt chặt kiểm soát hoạt động mua bán thông tin

Các chính quyền địa phương trên cả nước đã thành lập 48 sàn giao dịch dữ liệu. Hầu hết các sàn này ra mắt sau khi năm 2020, Bắc Kinh xác định nền kinh tế dữ liệu là ưu tiên quốc gia, trở thành trụ cột thứ năm để phục vụ sản xuất bên cạnh đất đai, lao động, vốn và chuyên môn kinh doanh. Nền kinh tế dữ liệu được định nghĩa rộng rãi là một hệ sinh thái kỹ thuật số trong đó, mạng lưới các nhà cung cấp thu thập, sắp xếp và trao đổi dữ liệu với mục tiêu tạo ra giá trị từ thông tin tích lũy được

Dưới sự giám sát theo quy định, các cơ quan chính phủ, doanh nghiệp nhà nước và công ty tư nhân có thể mua và bán dữ liệu về mọi thứ, từ mô hình thời tiết đến lưu lượng giao thông trong thành phố. Tuy nhiên, những người trong ngành và các chuyên gia cho biết, không có động cơ rõ ràng để các công ty tư nhân tham gia vào các thị trường non trẻ này. Họ nói rằng, hầu hết hoạt động mua bán dữ liệu vẫn diễn ra ngoài các sàn giao dịch chính thức

“Chúng tôi đang gặp khó khăn trong việc thu hút người tham gia tham gia thị trường”, nhân viên tại một sàn giao dịch dữ liệu do nhà nước hậu thuẫn nói, đồng thời cho biết thêm, phần lớn hoạt động bán dữ liệu diễn ra ở nơi khác

Một báo cáo, do Sàn giao dịch dữ liệu Thượng Hải (SDE) công bố hồi tháng trước, dự báo đến năm 2025, chỉ 10% doanh số bán dữ liệu ở Trung Quốc được thực hiện trên các sàn giao dịch giao dịch chính thức

Sáng kiến thúc đẩy mua bán dữ liệu qua các sàn giao dịch chứng thức là một phần của những cải cách rộng lớn hơn nhằm tăng cường khả năng kiểm soát dữ liệu của chính quyền sau hai thập niên khi các công ty internet như Tencent và Alibaba tạo ra các lãnh địa kinh tế nhờ kho dữ liệu tiêu dùng khổng lồ. Kể từ năm 2021, nhiều công ty công nghệ lớn của Trung Quốc bị phạt tiền vì các vi phạm liên quan đến dữ liệu. Cục Quản lý không gian mạng Trung Quốc cũng được trao quyền quản lý mạnh mẽ hơn về cách các công ty thu mua, quản lý và lưu trữ dữ liệu

Theo Xiang Li, một chuyên gia về quản lý dữ liệu ở Hồng Kông, kể từ động thái vào năm 2020 nhằm biến dữ liệu thành một yếu tố sản xuất quan trọng, chính phủ Trung Quốc đã xem dữ liệu là loại hàng hóa có thể giao dịch. Mục đích của Bắc Kinh là giải phóng năng suất bằng cách cung cấp cho nhiều công ty hơn quyền truy cập vào các nguồn dữ liệu, cho phép họ triển khai trí tuệ nhân tạo(AI) trong mọi thứ, từ sản xuất thông minh đến công nghệ tự lái

Theo báo cáo của SDE, giá trị dữ liệu được mua và bán ở Trung Quốc dự kiến tăng từ 88 tỉ nhân dân tệ (12,3 tỉ đô la Mỹ) vào năm ngoái, lên 516 tỉ nhân nhân tệ (72,5 tỉ đô la Mỹ) vào cuối thập niên này, khi các ứng dụng liên quan đến AI ngày càng được sử dụng rộng rãi

Nhưng các chuyên gia nhận định, Bắc Kinh sẽ đối mặt với một cuộc chiến khó khăn để thuyết phục các công ty tư nhân bán dữ liệu trên các sàn giao dịch tập trung, thay vì thông qua một nhà môi giới dữ liệu. Kendra Schaefer, người đứng đầu chính sách công nghệ của hãng tư vấn Trivium China, có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết, phần lớn dữ liệu hiện bán trên các nền tảng giao dịch chính thức đến từ các cơ quan chính quyền, bao gồm các cơ quan quản lý vận tải và dự báo thời tiết địa phương hoặc từ các doanh nghiệp nhà nước . Giới chức trách dễ dàng thuyết phục họ chuyển giao dữ liệu hơn so với các công ty tư nhân

Theo phân tích của Financial Times, có khoảng 700 nhà giao dịch đang bán dữ liệu trên Sàn giao dịch dữ liệu lớn toàn cầu Quý Dương ở tỉnh Quý Châu. Tuy nhiên, phần lớn họ là các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp nhà nước. Chính quyền tỉnh Quý Châu đã đưa ra dự thảo quy định yêu cầu các cơ quan chính quyền địa phương và doanh nghiệp nhà nước phải bàn giao dữ liệu của họ cho sàn giao dịch Quý Dương

Theo các phương tiện truyền thông trong nước, các doanh nghiệp nhà nước như Công ty lưới điện miền nam Trung Quốc bán dữ liệu tiêu thụ điện của khách hàng trên sàn giao dịch Quý Dương cho các tổ chức tín dụng như một công cụ mới để giám sát điểm số tín dụng

Các sàn mua bán dữ liệu chính thức cũng được thiết kế để cung cấp cho các chính quyền địa phương đang thiếu tiền mặt và các doanh nghiệp nhà nước cách thức kiếm tiền từ tài nguyên dữ liệu trong bối cảnh kinh tế tăng trưởng chậm lại. Các sàn giao dịch dữ liệu chính thức ở Quý Dương, Thượng Hải và Bắc Kinh đang tung ra các khoản trợ cấp để khuyến khích các công ty tham gia

Theo Schaefer của Trivium, ngay cả với những ưu đãi như vậy, các công ty tư nhân vẫn không hào hứng mua bán dữ liệu từ các sàn này do lo ngại vi phạm luật bảo vệ dữ liệu, với các điều khoản hạn chế bán dữ liệu người tiêu dùng

“Các công ty Trung Quốc đang mua và bán nguồn tài nguyên dữ liệu quan trọng, nhưng các luật về quản lý hoạt động của các sàn giao dịch dữ liệu nguồn vẫn chưa xuất hiện”, Schaefer nói

Nhân viên của các sàn giao dịch thừa nhận, sự không chắc chắn về mặt pháp lý đã ngăn cản các sàn này tiếp nhận các bên mua bán mới. “Luật dữ liệu hiện tại không quy định cụ thể về tính hợp pháp của việc mua bán dữ liệu”, họ cho biết

Theo Schaefer, nhiều công ty cũng bị cản trở do chi phí cao để làm sạch dữ liệu trước khi đưa lên bán trên một sàn giao dịch tập trung. Nhiều công ty có quy trình quản lý dữ liệu kém, nên họ cần phải làm sạch dữ liệu trước khi bán

“Nhà nước muốn các công ty tư nhân tham gia bán dữ liệu để kiếm thêm doanh thu. Nhưng thực tế, việc các công ty đưa dữ liệu lên các sàn giao dịch là rất rủi ro và tốn kém. Lợi ích của các công ty tư nhân là không rõ ràng”, Schaefer nói