LOBBY.VN
Administrator
Phù thủy đầu cơ Ken Griffin
Ông Ken Griffin
Ken Griffin đã đưa Citadel vượt bão trở thành quỹ đầu cơ thành công nhất mọi thời đại
Vào năm 2018 Ken Griffin, nhà sáng lập kiêm CEO, đồng Giám đốc Đầu tư của Citadel, đã thuê một nhóm nhà khoa học và chuyên gia phân tích mà các dự báo thời tiết của họ còn chính xác hơn cả những chuyên gia làm việc trong các cơ quan khí tượng. Việc tuyển dụng một nhóm tới 20 người là bất bình thường đối với một quỹ đầu cơ lớn trong một ngành chủ yếu tập trung vào cổ phiếu, trái phiếu và tiền tệ. Nhưng những nhân tài này là không thể thiếu đối với Griffin, một người chơi đa chiến lược bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, tiền tệ và cả các chiến lược vĩ mô
Theo một nguồn tin thân cận, Griffin luôn tự mình giám sát việc lựa chọn những người xuất sắc nhất đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau, không chỉ kinh tế, tài chính mà còn các nhà vật lý, chuyên gia tính toán, kỹ sư… Ông thuê những người giỏi nhất để tạo ra các mô hình toán học giúp ông xác định những chiến lược giao dịch nào có thể mang lại thành công cho các canh bạc lớn của Citadel
Thực vậy, canh bạc đặt cược vào hàng hóa cơ bản đã đơm hoa kết trái, giúp Citadel đạt lợi nhuận kỷ lục 16 tỉ USD vào năm 2022. Với kỷ lục này, Citadel đã qua mặt Bridgewater trở thành quỹ đầu cơ thành công nhất mọi thời đại, theo nghiên cứu của LCH Investments. Và Griffin cũng giành vị trí thứ nhất trong bảng xếp hạng 10 nhà quản lý quỹ đầu cơ kiếm tiền nhiều nhất năm 2022 do Institutional Investor bình chọn, với mức thu nhập 4,1 tỉ USD
Những canh bạc táo bạo
Khi thị trường khí đốt xưa nay mờ nhạt bỗng hồi sinh mạnh mẽ trước lệnh tháo dỡ phong tỏa COVID-19, theo sau đó là cuộc tấn công toàn diện của Nga đối với Ukraine, Citadel đã ở vị thế cực kỳ hoàn hảo để thu về hàng tỉ USD lợi nhuận từ hoạt động giao dịch khí đốt. “Citadel rất mạnh về khí đốt và điện”, Pierre Andurand, sáng lập Andurand Capital và là một trong các trader năng lượng hàng đầu thế giới, nhận xét. “Họ đặt các canh bạc lớn và giữ vững canh bạc này trong nhiều tháng”, ông nói tiếp
Sự tập trung vào mảng hàng hóa cơ bản đã cho Citadel lợi thế tốt hơn các đối thủ trong những năm gần đây, theo nguồn tin thân cận với Công ty. “Mảng hàng hóa và giao dịch năng lượng đã góp phần lớn tạo nên một năm thành công rực rỡ cho Citadel”, Jim Neumann, Giám đốc Đầu tư tại Sussex Partners, nhận xét. Hầu hết các đối thủ của Citadel không tập trung vào mảng hàng hóa với mức độ và quy mô như Citadel do ngành hàng hóa mang đến các cơ hội đầu tư ít hấp dẫn hơn so với cổ phiếu hay trái phiếu trong một thời gian rất lâu trước khi dịch bệnh bùng nổ. Nhiều quỹ đầu cơ trong đó có Brevan Howard, Astenbeck Capital và Armajaro thậm chí đã đóng các quỹ hàng hóa trong thập niên qua do giá cả giảm trong thời gian dài
Tại hầu hết các quỹ đầu cơ, tỉ trọng hàng hóa trong tổng tài sản chiếm chỉ 1 con số. Trong khi đó, theo tài liệu đầu tư mà Financial Times nhìn thấy, mức độ tập trung vào hàng hóa của Citadel đã cao hơn đáng kể so với cách đây 1 thập kỷ. Vì thế, khi giá hàng hóa bắt đầu rục rịch trở lại, Citadel đã ở vị thế thuận lợi hơn rất nhiều so với các đối thủ. Một nguồn tin thân cận cho biết Citadel đã kiếm được hàng tỉ USD trong năm 2021 chỉ nhờ đặt cược vào khí đốt và điện. Sang năm 2022, Citadel càng bội thu khi căng thẳng Nga - Ukraine đã khiến các thị trường hoảng loạn trước lệnh trừng phạt và tình trạng thiếu hụt năng lượng. Sự biến động này (cụ thể, giá đã tăng lần đầu tiên vào tháng 3/2022, sau đó một lần nữa đạt mức cao kỷ lục vào tháng 8/2022) đã mang lại cơ hội kiếm lời lớn cho Citadel và ông chủ Ken Griffin. Theo một nguồn tin thân cận, Citadel đã kiếm được 7-8 tỉ USD từ mảng giao dịch hàng hóa trong năm 2022
Thành công này không thể bỏ qua sự đóng góp của đội ngũ hùng hậu các chuyên gia phân tích, nhà nghiên cứu của Griffin. Nhóm này cung cấp các phân tích chi tiết giúp tính toán nguồn cung khí đốt cũng như dự báo nhu cầu tiêu thụ, vốn bị ảnh hưởng rất lớn bởi thời tiết (nhu cầu thường rất cao vào mùa hè nóng bức và mùa đông). Đây là một lợi thế cực kỳ quan trọng khi các nhà trader của Citadel không ngừng được cung cấp thông tin chi tiết, kỹ càng bởi một nhóm chuyên gia dự báo thời tiết chuyên sử dụng các siêu máy tính để chạy dự báo và nhóm này còn có cả các chuyên gia trong những lĩnh vực như dự báo giông bão, gió xoáy… Những năm gần đây, nhóm chuyên gia này đã được tăng cường mạnh mẽ với các gương mặt nổi bật như Nicolas Klingaman, đứng đầu mảng khí hậu. Klingaman từng công tác tại Trung tâm Khoa học Khí quyển Quốc gia Anh, chuyên về những dự báo trước cả 2 tháng. Các dự báo như vậy là rất khó, thậm chí khó hơn rất nhiều so với các dự báo ngắn hạn nhưng cực kỳ sinh lời nếu những dự báo đó là chính xác
Nhờ các dự báo này, mảng hàng hóa vật chất của Citadel - được dẫn dắt bởi Jay Rubenstein, từng đứng đầu mảng giao dịch hàng hóa tại Morgan Stanley - đã giao dịch hơn 31 triệu m3 khí đốt vào năm 2021 và giờ là một người chơi chính trong ngành khí đốt vật chất tại Mỹ. Những thành tựu của Citadel từ mảng khí đốt và các hàng hóa cơ bản khác đã góp phần lớn tạo nên mức sinh lợi kỷ lục 38,2% của năm 2022, đưa mức sinh lời hằng năm của Công ty kể từ khi thành lập vào năm 1990 lên con số 19,7%
Thực ra, không riêng Citadel, một số quỹ đầu cơ cũng làm ăn khấm khá trong năm qua. Millennium Management, DE Shaw, Balyasny và Point72 đều đạt mức sinh lời 2 con số trong bối cảnh nhiều quỹ cổ phiếu bị tác động bởi đà sụt giảm cổ phiếu công nghệ. Vào năm ngoái, các quỹ đầu cơ đa chiến lược đã có lợi nhuận cao hơn thị trường kể từ hậu khủng hoảng tài chính năm 2009, theo nghiên cứu của JPMorgan. Nhưng mức sinh lời của Citadel là xuất sắc hơn cả. Những người trong ngành cho rằng, Citadel thành công vượt trội không chỉ nhờ chiến lược đa dạng hóa mà còn vì quy mô các canh bạc đặt cược của mình. Các trader của Citadel luôn được khuyến khích mạnh dạn nhảy vào cuộc chơi thay vì ôm thái độ chờ xem, huống chi họ được hậu thuẫn mạnh mẽ bởi đội ngũ các chuyên gia, nhà nghiên cứu hùng hậu của Griffin. Theo nguồn tin thân cận, Griffin nắm tường tận các thương vụ giao dịch của những nhà quản lý dưới trướng và ông sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao hơn nếu canh bạc đó có khả năng mang về tỉ suất lợi nhuận hấp dẫn
Citadel cũng hiện diện rất lớn trong mảng thu nhập cố định và vĩ mô, một ngành mà năm ngoái đã tạo ra mức sinh lời cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính khi lợi suất trái phiếu chính phủ và đồng USD tăng mạnh giữa lúc ngân hàng trung ương các nước ráo riết kìm cương lạm phát. Năm ngoái quỹ thu nhập cố định và vĩ mô của Citadel đã đạt mức sinh lời 32,6%, vượt qua nhiều quỹ chuyên về chiến lược vĩ mô. Không chỉ vậy, Citadel đã tạo ra mức sinh lời kỷ lục ở 4/5 mảng kinh doanh của Công ty: hàng hóa, thu nhập cố định, cổ phiếu và chiến lược định lượng. “Citadel hoàn toàn dốc tâm vào các thương vụ và đã mạnh dạn đặt cược so với nhiều đối thủ”, Andrew Beer thuộc Beta Beer nhận xét
Griffin cho rằng thành công gần đây của Citadel là nhờ đặt cược sớm ngay từ đầu đại dịch. Những người trong ngành cho rằng đó còn là nhờ quy mô của Citadel cho phép các trader hàng đầu chơi lớn để gia tăng mức sinh lời. Các trader và chuyên gia phân tích của Citadel đã được đền đáp xứng đáng. Năm ngoái, một số trader đã được thưởng hàng chục triệu USD. Mức thưởng được kỳ vọng sẽ cao hơn trong năm nay, khi một số trader xuất sắc có thể có mức thu nhập hơn 100 triệu USD. Một nhà đầu tư đánh giá: “Nếu không chi khủng như thế, các công ty như Citadel không thể cạnh tranh để thu hút nhân tài”
Sự liều lĩnh có tính toán
Vào năm 1987, chàng sinh viên trẻ 19 tuổi của Đại học Harvard đã quyết định thành lập quỹ đầu cơ đầu tiên ngay trong phòng ký túc xá, với số tiền ban đầu được góp từ người bà của mình, bạn bè và người quen. Chàng sinh viên năm 2 khi ấy rất tự tin thử sức với cuộc chơi tài chính vì hồi còn học ở Trường trung học Boca Raton, Griffin đã là Chủ tịch Câu lạc bộ Toán. Chính niềm đam mê với toán học đã gắn kết Griffin với ngành tài chính
Với 265.000 USD giá trị tài sản được quản lý, Griffin đã thắng lớn nhờ sự kiện Black Monday vào năm 1987, vốn đã cho phép ông chia lợi nhuận đến những ai đã tin tưởng vào tài năng của ông và từ đó chàng trai trẻ đã mạnh dạn quản lý quỹ thứ 2. Niềm đam mê của Griffin lớn đến nỗi ông đã thuyết phục các lãnh đạo Trường Harvard cho ông được lắp một ăng-ten để ông có thể theo dõi giá chứng khoán theo thời gian thực dù cho việc lắp đặt các thiết bị này là bị cấm ở trường đại học (ngoại trừ các thiết bị đã được trường lắp sẵn)Đến năm 1989 Griffin tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế, nhưng chàng sinh viên mới ra trường đã tạo dựng được một chút tiếng tăm. Tiếng tăm ấy đã thu hút sự chú ý của một nhà quản lý quỹ nổi tiếng thời đó - Frank C. Meyer, sáng lập Glenwood Capital. Meyer đã quyết định đặt niềm tin vào Griffin khi rót cho ông 1 triệu USD. Griffin đã vượt xa mọi mong đợi của Meyer khi tạo ra mức sinh lời 70% chỉ trong 1 năm
Chiến thắng này đã giúp ông gầy dựng uy tín trong ngành đầu cơ, nhiều công ty đã tìm đến và rót vốn vào quỹ của ông. Thế là Griffin thành lập Citadel LLC vào tháng 11/1990 tại thành phố Chicago, bang Illinois, với số vốn ban đầu 4,2 triệu USD. Griffin đã không phụ lòng mong đợi khi Citadel nay đã là một trong những quỹ đầu cơ lớn nhất thế giới với 62 tỉ USD giá trị tài sản được quản lý. Mức lợi nhuận kỷ lục 16 tỉ USD vào năm ngoái đã đưa tổng lợi nhuận của Công ty từ khi thành lập lên mức gần 66 tỉ USD. Thành tích này đã hất Bridgewater của Ray Dalio (58,4 tỉ USD) khỏi vị trí quán quân, lần đầu tiên trong 7 năm. “Mức sinh lời 16 tỉ USD năm 2022 thậm chí còn đánh bại cả thành tích của tỉ phú John Paulson vào năm 2007, vốn được xem là thương vụ vĩ đại nhất từ xưa đến nay”, Rick Sopher, Chủ tịch LCH Investments, nhận xét. Tỉ phú John Paulson đã kiếm được 15 tỉ USD vào năm 2007 sau khi ông đặt cược rằng giá trị các chứng khoán được đảm bảo bởi các khoản vay thế chấp dưới chuẩn sẽ sụp đổ, một sự kiện đã góp phần khơi mào cho cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008-2009
Dù vậy, mặc cho khả năng xuất sắc với những con số, Griffin đã thất bại trong việc dự đoán cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Chính sai lầm này suýt đưa ông đến bờ vực phá sản. Trong cơn hoảng loạn tạo ra do đà mất giá nhanh chóng của các quỹ thuộc Citadel trong hơn 16 tuần, Griffin đã cấm các nhà đầu tư rút tiền khỏi quỹ trong gần 1 năm. Chính động thái này đã cho ông đủ thời gian để thay đổi chiến lược và bắt đầu tạo ra lợi nhuận. “Tôi đã mất 3 năm mới có thể lấy lại những gì tôi đã đánh mất trong chỉ 16 tuần của năm 2008”, Griffin nhớ lại
Không giống các nhà đầu tư nổi tiếng khác, Griffin rất kín miệng về các chiến lược đầu tư cũng như các quyết định của mình. Nhưng một điều ai cũng biết là Griffin đặc biệt yêu thích các kỹ thuật đầu tư định lượng, xuất phát từ niềm đam mê toán học của ông. Ông cũng là một người chơi đa chiến lược từ cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, tiền tệ cho đến các chiến lược vĩ mô. Griffin không e ngại rủi ro, đặc biệt khi ông có sự hậu thuẫn đắc lực từ đội ngũ chuyên gia để hỗ trợ các quyết định của ông. Một nguồn tin thân cận cho biết, ông không ngại sử dụng đòn bẩy: cứ 1 USD nhận được từ các khách hàng thì ông có thể đi vay thêm 7 USD để gia tăng cơ hội kiếm lời, dù rằng điều đó cũng làm gia tăng nguy cơ thua lỗ
Nhưng sự táo bạo có tính toán của Griffin đã giúp Citadel tỏa sáng trong suốt giai đoạn chao đảo của thị trường những năm vừa qua. Bằng chứng là chỉ số S&P 500 đã giảm 19% trong năm 2022 khi nỗi lo ngại suy thoái càng gia tăng trước các đợt tăng mạnh lãi suất của Mỹ nhằm kiềm chế mức lạm phát cao nhất trong 40 năm
Dưới sự lèo lái của Griffin, “Citadel đã gia tăng được thứ hạng một cách đáng nể trong những năm vừa qua”, Sopher của LCH Investments nói. Sopher cho biết thêm từ khi thành lập, chiến lược đầu tư của Citadel không hề “cột chặt” vào giá cả tài sản tăng mà có nhiều nguồn lợi nhuận khác nhau, chính 2 yếu tố này đã giải thích cho mức lợi nhuận kỷ lục của Citadel mặc cho sự biến động của các thị trường vào năm ngoái. Có thể thấy, Top 20 quỹ đầu cơ chỉ lãi ròng tổng cộng 22,4 tỉ USD trong năm 2022, giảm gần 66% so với năm 2021, theo dữ liệu của LCH Investments
Bước sang năm 2023, Citadel tiếp tục ăn nên làm ra khi quỹ đa chiến lược Wellington - quỹ đầu cơ chính của Công ty - đã đạt mức sinh lời 0,7% vào tháng 2/2023, đưa mức sinh lời từ đầu năm đến hết tháng 2 lên 2,8%, theo một nguồn tin thân cận. Quỹ thu nhập cố định toàn cầu của Công ty cũng tăng 1,6%
Giống như ông chủ của mình, Citadel rất kín tiếng. Các nhà đầu tư cũng tiết lộ rất khó để biết được chi tiết các thông tin giao dịch của Citadel. Theo một phát ngôn viên, Công ty thực hiện hàng trăm cuộc gặp gỡ trực tiếp 1-1 với nhà đầu tư để chia sẻ thông tin với họ. Dù thế nào, hầu như không nhà đầu tư nào không tỏ ra hài lòng với Citadel khi hằng năm tính trung bình quỹ này mang đến cho họ mức sinh lời tới 2 con số. Vào cuối năm ngoái, Citadel đã chi cho nhà đầu tư tới gần 7 tỉ USD
