Cờ Vây Kinh Tế

[LOBBY.VN]

Bài học ‘đau đớn’ của Apple và Tesla khi Trung Quốc chọn 'cây nhà lá vườn'​

Đã từng có thời các CEO Mỹ coi Trung Quốc là vùng đất đầy cơ hội. Tuy nhiên, thời kỳ đó dường như đã trở thành quá khứ xa xôi

Sau nhiều năm tăng trưởng thần tốc, một số tập đoàn công nghệ hùng mạnh nhất của Mỹ đã bắt đầu trượt dốc nhanh chóng tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Đặc biệt là khi các công ty trong nước đã dần trở thành những lựa chọn thay thế khả thi. Và tất cả đã tạo nên một cuộc chạy đua xuống đáy đầy nguy hiểm để lấy lòng người tiêu dùng

Không có gì ngạc nhiên khi các công ty Mỹ từng coi đây là “thế kỷ của Trung Quốc” lại phải học một bài học đau đớn về việc kinh doanh ở Trung Quốc

Apple đang phải vật lộn để đưa iPhone mới vào túi người tiêu dùng Trung Quốc, với dữ liệu từ Counterpoint Research cho thấy doanh số bán hàng đã giảm mạnh 24% trong sáu tuần đầu năm

Trong khi đó, Tesla đã phải chịu sự sụt giảm lớn về lượng xuất xưởng từ nhà máy ở Thượng Hải vào tháng trước, với 60.365 xe được xuất xưởng, theo Bloomberg. Con số này thấp hơn 16% so với lượng xuất xưởng trong tháng 1 và thấp hơn 19% so với cùng kỳ năm ngoái, theo dữ liệu từ Hiệp hội Xe khách Trung Quốc

Điều này có thể không gây ra sự hoảng loạn ngay lập tức. Doanh thu ròng của Apple tại Trung Quốc đại lục có thể đã giảm 13% trong ba tháng cuối năm 2023 so với năm trước, nhưng họ vẫn tạo ra doanh thu 20,8 tỷ USD. Và Tesla không phải là công ty xe điện duy nhất gặp phải tình trạng doanh số bán hàng sụt giảm

Nhưng nó báo hiệu một sự trượt dốc thực sự đối với hai công ty lớn nhất của Mỹ ở Trung Quốc

iPhone lo lắng, Tesla ngậm ngủi

Trong trường hợp của Apple, ông Gene Munster, một đối tác quản lý tại Deepwater Asset Management, cho rằng sự sụt giảm này có liên quan đến việc “các sản phẩm của Mỹ không còn được ưa chuộng ở Trung Quốc”

Năm ngoái, báo chí phương Tây cho hay chính phủ Trung Quốc đã cấm các quan chức sử dụng iPhone. Thông tin này đã “xóa sạch” 200 tỷ USD khỏi giá trị thị trường của Apple

Lệnh cấm đó trùng với thời điểm ra mắt sản phẩm Mate 60 Pro của Huawei, một điện thoại thông minh 5G sản xuất trong nước được nhiều người coi là một thiết bị đột phá sánh ngang với các tính năng của iPhone. Đặc biệt, chiếc điện thoại được ra mắt bất chấp lệnh cấm xuất khẩu ngăn cản việc sử dụng các linh kiện hàng đầu của Mỹ

Nghiên cứu của Counterpoint cho thấy doanh số bán điện thoại Huawei đã tăng 64% trong cùng thời gian doanh số bán iPhone giảm gần 1/4

“Cả Mỹ và Trung Quốc đang ngày càng theo chủ nghĩa biệt lập hơn. Điều đó có lợi cho các thương hiệu nội địa. Với AI, động lực đó có thể sẽ tăng cường”, ông Muster cho hay

Trong trường hợp của Tesla, sự suy thoái rộng hơn của thị trường xe điện, hình thành vào năm ngoái, có thể được cảm nhận đặc biệt vào tháng 2, do doanh số bán hàng nhìn chung chậm hơn trong dịp Tết Nguyên đán trong tháng

Tuy nhiên, nhìn rộng hơn, sự trượt dốc của cả hai đều là dấu hiệu cho thấy cuộc chiến giữa Trung Quốc với Mỹ để giành quyền thống trị công nghệ đang ngày càng nghiêm trọng hơn

Như Mate 60 Pro của Huawei cho thấy người tiêu dùng Trung Quốc hiện đã có một chiếc điện thoại nội địa mang lại trải nghiệm giống iPhone

​

Trong khi đó, các nhà sản xuất xe điện địa phương như BYD đang tận hưởng sự quan tâm đột biến khi họ cố gắng thu hút người tiêu dùng bằng những phương tiện rẻ hơn nhiều so với Tesla

Theo CarNewsChina, vào tháng 1, BYD báo cáo doanh số bán hàng tăng 43% nhưng đã mất vị trí dẫn đầu thị trường vào tay Volkswagen. Hãng cũng đã giảm giá các mẫu xe bán chạy nhất của mình trung bình 17%

Khi Thủ tướng Li Qiang đặt ra mục tiêu tăng trưởng 5% hàng năm của Trung Quốc khi bắt đầu Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc trong tháng này, mọi người đã thấy rõ công nghệ quan trọng như thế nào trong việc thúc đẩy mục tiêu đó thành hiện thực

Điều đó có nghĩa là Bắc Kinh dự kiến sẽ đóng vai trò tích cực hơn nữa trong việc thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực công nghệ trong nước

Tờ Wall Street Journal đưa tin rằng chính quyền Trung Quốc vừa ban hành một chị thị yêu cầu các công ty nhà nước trong nhiều lĩnh vực như tài chính và năng lượng “thay thế phần mềm nước ngoài trong hệ thống công nghệ thông tin của họ vào năm 2027”

 

[LOBBY.VN]

Thỏa thuận lịch sử của Nvidia với chính phủ Mỹ​

Trong một thoả thuận với chính phủ để xuất khẩu chip sang thị trường tỷ dân, Nvidia và AMD đã đồng ý trích một phần doanh thu của mình

Nvidia và AMD được cấp phép xuất khẩu vào Trung Quốc​

Theo FT, Nvidia và AMD đã đồng ý trả cho chính phủ Mỹ 15% doanh thu từ việc bán chip tại Trung Quốc. Hai nhà sản xuất chip đã đồng ý với thỏa thuận này như một điều kiện để được cấp giấy phép xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc vào đầu tháng 8

Chỉ 2 ngày sau cuộc gặp giữa Giám đốc điều hành Nvidia Jensen Huang và Tổng thống Trump, Bộ Thương mại Mỹ đã bắt đầu cấp giấy phép xuất khẩu chip H20 của công ty vào ngày 8/8. Chính quyền cũng đã bắt đầu cấp giấy phép cho loại chip dành cho thị trường Trung Quốc của AMD

Thỏa thuận nhượng bộ về mặt tài chính để đổi lấy quyền tiếp tục kinh doanh của 2 công ty là chưa từng có tiền lệ. Theo các chuyên gia về kiểm soát xuất khẩu, chưa có công ty Mỹ nào từng đồng ý trả một phần doanh thu của mình để được cấp giấy phép xuất khẩu

AMD không phản hồi yêu cầu bình luận của FT. Trong khi đó, Nvidia không phủ nhận rằng họ đã đồng ý với thỏa thuận này. “Chúng tôi tuân thủ các quy định chính phủ Mỹ đặt ra cho việc tham gia vào các thị trường toàn cầu”, công ty cho biết

Các nhà phân tích của Bernstein ước tính rằng, dựa trên dự báo của Nvidia trước khi các biện pháp kiểm soát được áp dụng hồi đầu năm nay, công ty sẽ bán khoảng 1,5 triệu chip H20 cho Trung Quốc vào năm 2025, mang lại khoảng 23 tỷ USD doanh thu. Hai quan chức cho biết chính quyền Trump vẫn chưa xác định sẽ sử dụng số tiền này như thế nào

Động thái này diễn ra sau những tranh cãi xung quanh chip H20. Nvidia đã điều chỉnh thiết kế này cho thị trường Trung Quốc sau khi Tổng thống Joe Biden áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nghiêm ngặt đối với những dòng chip tiên tiến hơn dùng cho trí tuệ nhân tạo

Vào tháng 4, chính quyền Trump cho biết sẽ cấm xuất khẩu H20 sang Trung Quốc. Tuy nhiên, đến tháng 6, ông Trump đã thay đổi quyết định sau khi gặp Jensen Huang tại Nhà Trắng

Trong những tuần tiếp theo, Nvidia bắt đầu lo lắng vì Cục Công nghiệp và An ninh (BIS), cơ quan thuộc Bộ Thương mại phụ trách kiểm soát xuất khẩu, vẫn chưa cấp bất kỳ giấy phép nào. Huang đã nêu vấn đề này với ông Trump tại cuộc gặp hôm 6/6, và nhận được giấy phép 2 ngày sau đó

Mặt khác, Nvidia và chính quyền Trump đang đối mặt với chỉ trích về quyết định bán con chip này cho Trung Quốc. Các chuyên gia an ninh Mỹ, trong đó có một số quan chức của BIS, cho rằng H20 sẽ hỗ trợ quân đội Trung Quốc và làm suy yếu sức mạnh của Mỹ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo

Trong một bức thư gần đây gửi Bộ trưởng Thương mại MỹHoward Lutnick, Matt Pottinger, chuyên gia về Trung Quốc, từng là phó cố vấn an ninh quốc gia trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, cùng 19 chuyên gia an ninh khác đã kêu gọi Mỹ không cấp giấy phép H20

Họ cho rằng H20 là một “công cụ tăng tốc mạnh mẽ cho năng lực AI tiên tiến của Trung Quốc” và cuối cùng sẽ được quân đội Trung Quốc sử dụng. Nvidia cho rằng những cáo buộc này là sai lệch và bác bỏ quan điểm cho rằng Trung Quốc có thể dùng H20 cho mục đích quân sự

Nivida cho biết đã không vận chuyển H20 sang Trung Quốc trong nhiều tháng, và hy vọng thay đổi các quy định kiểm soát xuất khẩu. “Nước Mỹ không thể lặp lại sai lầm với 5G và để mất vị thế dẫn đầu về viễn thông. Hệ sinh thái công nghệ AI của Mỹ có thể trở thành tiêu chuẩn của thế giới nếu cạnh tranh hết tốc lực”, Nvidia cho biết

Cả 2 nước đang tiến hành các cuộc đàm phán thương mại, hy vọng sẽ mở đường cho một hội nghị thượng đỉnh. Trước đó, Bộ Thương mại Mỹ đã được chỉ đạo đóng băng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới để tránh gây căng thẳng với Bắc Kinh. Trong khi đó, Trung Quốc cũng đang thúc đẩy việc nới lỏng kiểm soát đối với chip bộ nhớ băng thông cao, một thành phần quan trọng trong sản xuất các loại chip AI tiên tiến

 

[LOBBY.VN]

Cờ Vây QR​

Ít ai biết rằng, phát minh mang tính cách mạng này đến từ một kỹ sư trầm lặng người Nhật, người đã ra quyết định táo bạo: Tặng không mã QR cho nhân loại

Người đàn ông đứng sau mã QR

Masahiro Hara​

Masahiro Hara, sinh ngày 8/8/1957 tại Tokyo, là kỹ sư của Denso Wave (công ty con của Toyota) và được thế giới công nhận là "cha đẻ của mã QR". Thật trùng hợp, ngày sinh của ông, 8/8, sau này cũng được chọn làm ngày đặt tên cho mã QR

Khi mới gia nhập NIPPON DENSO (nay là DENSO), Hara là một kỹ sư phần cứng chuyên về mạch analog. Sự nghiệp của ông có lẽ đã đi theo một hướng hoàn toàn khác nếu không có một cuộc đối thoại định mệnh

Người sếp đã hỏi liệu ông có thể làm việc với phần mềm không. Khi Hara từ chối với lý do "tôi là nhà thiết kế phần cứng", ông đã nhận được một câu trả lời thẳng thắn nhưng đầy tầm nhìn: "Trong 10 năm nữa, chúng ta sẽ ở trong thời đại của máy tính, và chúng ta sẽ không cần một người không thể làm phần mềm"

Câu nói này không chỉ là một mệnh lệnh mà còn là một lời tiên tri về sự chuyển dịch của toàn bộ ngành công nghiệp. Nó đã trở thành một cú hích cực lớn, buộc Hara phải thoát ra khỏi vùng an toàn của mình

Kết quả là, ông đã bí mật và chăm chỉ tự học phần mềm. Quyết định này không chỉ cứu vãn sự nghiệp mà còn trang bị cho ông bộ kỹ năng liên ngành thiết yếu để sau này có thể phát minh ra mã QR

Vào thập niên 90, ngành công nghiệp Nhật Bản đang trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ từ sản xuất hàng loạt sang sản xuất linh hoạt, đa dạng chủng loại với số lượng nhỏ. Đây là thời kỳ mà hệ thống sản xuất "Just-in-Time" và phương pháp Kanban của Toyota được đẩy lên đỉnh cao, đòi hỏi việc theo dõi từng linh kiện phải đạt đến mức độ chi tiết và chính xác tuyệt đối

Nghịch lý thay, chính hệ thống được thiết kế để tối ưu hóa hiệu quả này lại làm bộc lộ sự kém hiệu quả của công nghệ mã vạch truyền thống. Mã vạch, một công nghệ mã hóa một chiều, đã tạo ra một "nút thắt cổ chai" thông tin, đi ngược lại triết lý "luồng chảy" của Kanban

Khoảnh khắc từ bàn cờ vây

​

Ý tưởng nền tảng cho cấu trúc của mã QR đến từ một nơi không ai ngờ tới: bàn cờ vây. Trong giờ nghỉ trưa, khi đang chơi cờ, Hara nảy ra suy nghĩ về việc sắp xếp các ô vuông đen trắng trên bàn cờ để mã hóa thông tin một cách dày đặc và hiệu quả. Cấu trúc ma trận của bàn cờ đã trở thành tiền thân cho cấu trúc 2 chiều của mã QR

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của các mã 2D thời đó là tốc độ đọc rất chậm. Máy quét thường bị "bối rối" và mất nhiều thời gian để xác định vị trí của mã nếu có các hình ảnh hoặc ký tự khác xuất hiện xung quanh

Giải pháp cho bài toán này lại đến vào một ngày nghỉ, khi Hara đang uống bia và nhìn ra ngoài cửa sổ tàu hỏa. Ông nhận thấy một tòa nhà có sự sắp xếp các ô cửa sổ rất độc đáo và khác biệt

Khoảnh khắc đó đã lóe lên trong đầu ông ý tưởng về một "dấu hiệu độc nhất" để máy quét có thể ngay lập tức nhận ra "Đây là một mã QR". 2 Đó chính là nguồn gốc của ba ô vuông định vị đặc trưng ở ba góc của mã QR. Thiết kế thiên tài này cho phép mã được quét chính xác và nhanh chóng từ bất kỳ góc độ nào, một ưu điểm vượt trội hoàn toàn so với mã vạch

Để máy quét có thể phân biệt được đâu là vùng dữ liệu, đâu là vùng định vị, nhóm của Hara cần tìm ra một tỷ lệ đặc biệt giữa các vùng đen và trắng trong các ô định vị. Họ bắt tay vào một công việc tỉ mỉ đến khó tin: đo lường tỷ lệ của vô số ký tự và hình ảnh trong cuộc sống hàng ngày, từ báo chí, tạp chí đến các loại tài liệu khác

Quá trình này vô cùng gian nan. Hara thừa nhận đã sống trong sự nghi ngờ mỗi ngày, không biết liệu một tỷ lệ như vậy có thực sự tồn tại hay không. Đỉnh điểm của thử thách là khi ông cho máy tính chạy phân tích liên tục suốt mùa hè, dẫn đến việc máy bị treo và xóa sạch toàn bộ dữ liệu mà nhóm đã dày công thu thập

​

Nhưng họ không bỏ cuộc. Sau sáu tháng ròng rã, họ đã tìm ra "tỷ lệ vàng": 1:1:3:1:1. Hara khẳng định rằng nếu không có tỷ lệ này, sẽ không có mã QR. Tỷ lệ này cực kỳ hiếm gặp trong tự nhiên và các thiết kế nhân tạo, giúp máy quét không bao giờ bị nhầm lẫn

Bên cạnh đó, xuất phát từ sự thấu hiểu sâu sắc bối cảnh sử dụng thực tế – nhà máy sản xuất đầy dầu mỡ và va đập – Hara và nhóm đã tích hợp một vũ khí bí mật: cơ chế sửa lỗi Reed-Solomon

Cơ chế này cho phép mã QR vẫn có thể đọc được chính xác ngay cả khi bị hư hại hoặc che khuất tới 30% bề mặt. Họ không chỉ thiết kế một phương tiện lưu trữ dữ liệu, họ thiết kế một công cụ đáng tin cậy

Chính triết lý "thiết kế cho sự không hoàn hảo" này đã vô tình mang lại cho mã QR sức sống mãnh liệt khi nó bước ra thế giới thực, nơi một mã QR in trên poster bị rách nhẹ hay trên một cốc cà phê bị ướt vẫn có thể hoạt động hoàn hảo

Món quà vô giá cho thế giới

Năm 1994, mã QR chính thức ra đời. Với những ưu điểm vượt trội, Denso Wave hoàn toàn có thể biến nó thành một "con gà đẻ trứng vàng" bằng cách thu phí bản quyền trên mỗi lần sử dụng. Nhưng họ đã làm điều ngược lại

Ngay từ đầu, Denso Wave đã quyết định sẽ công khai các thông số kỹ thuật của mã QR để bất kỳ ai cũng có thể sử dụng miễn phí. Họ vẫn giữ quyền sáng chế nhưng tuyên bố sẽ không thực thi chúng. Điều này có nghĩa là các công ty trên toàn thế giới có thể tự do tạo ra các ứng dụng và máy quét mã QR mà không cần trả một xu phí bản quyền hay lo sợ bị kiện tụng

​

Quyết định này xuất phát từ nhiều lý do sâu sắc. Trước hết, nó tôn trọng ý định của chính những nhà phát triển: Hara và nhóm của ông muốn phát minh của mình được sử dụng bởi càng nhiều người càng tốt. Quan trọng hơn, Hara hiểu rằng một mã dù tốt đến đâu cũng sẽ trở nên vô dụng nếu không có một hệ sinh thái hỗ trợ. Bằng cách "cho không", họ đã khuyến khích hàng trăm công ty khác cùng tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng (máy quét, phần mềm, ứng dụng) xung quanh mã QR

Đây là một nước cờ kinh doanh thiên tài, được truyền cảm hứng từ triết lý cờ vây mà Hara yêu thích: "Nếu bạn quá tham lam, bạn sẽ thua." Ông tin rằng nên "nhường một chút cho đối thủ và nhận lại nhiều hơn một chút". Denso Wave đã "nhường" đi phí bản quyền để "nhận lại" một thứ vô giá: một tiêu chuẩn toàn cầu

Hành động này đã chủ động kiến tạo nên một hiệu ứng mạng lưới mạnh mẽ. Việc loại bỏ rào cản chi phí đã kích hoạt một vòng lặp tích cực: nhiều người dùng hơn dẫn đến nhiều nhà phát triển ứng dụng hơn, từ đó tạo ra nhiều ứng dụng hữu ích hơn, và lại thu hút thêm nhiều người dùng mới. Đồng thời, đây cũng là một nước cờ phòng thủ bậc thầy

Bằng cách nhanh chóng biến mã QR thành một tiêu chuẩn mở và miễn phí, Denso Wave đã khiến cho việc phát triển một mã 2D cạnh tranh, độc quyền trở nên vô nghĩa. Bất kỳ công ty nào muốn tham gia thị trường đều sẽ có xu hướng chọn giải pháp miễn phí và không có rủi ro pháp lý. Nhờ vậy, mã QR đã trở thành một "mã công cộng" (public code), một di sản chung được cả thế giới tin tưởng và sử dụng