What's new
Vietnam - Điện Biên Phủ Kinh Tế

This is a sample guest message. Register a free account today to become a member! Once signed in, you'll be able to participate on this site by adding your own topics and posts, as well as connect with other members through your own private inbox!

China ThinkTank

Trung Quốc lên kế hoạch tái cơ cấu Bộ Khoa học và Công nghệ
Quốc vụ viện Trung Quốc nhấn mạnh trong bối cảnh cạnh tranh khoa học-công nghệ quốc tế ngày một gia tăng, nước này cần củng cố hệ thống quản lý đối với các hoạt động liên quan tới khoa học-công nghệ



Theo Tân Hoa xã, Trung Quốc đang lên kế hoạch tái cơ cấu Bộ Khoa học và Công nghệ của nước này nhằm phân bổ các nguồn lực hiệu quả hơn cho những công nghệ then chốt, đồng thời hướng tới mục tiêu nhanh chóng đạt khả năng tự chủ cao hơn trong lĩnh vực khoa học và công nghệ

Theo kế hoạch cải cách của các cơ quan trực thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc vừa được trình lên Quốc hội nước này thảo luận, Bộ Khoa học và Công nghệ sau khi tái cơ cấu sẽ có vai trò lớn hơn trong việc huy động các nguồn lực trên cả nước hướng tới mục tiêu đạt nhiều đột phá về công nghệ, tối ưu hóa đổi mới khoa học công nghệ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng các tiến bộ trong lĩnh vực này, đồng thời chú trọng kết hợp giữa khoa học công nghệ với phát triển kinh tế-xã hội

Cũng theo kế hoạch, sau khi tái cơ cấu, bộ trên sẽ đảm nhận các chức năng quản lý vĩ mô lớn hơn nữa, bao gồm hoạch định chiến lược trong lĩnh vực khoa học công nghệ; cải cách thể chế; phân bổ nguồn lực; điều phối toàn diện; xây dựng các chính sách và quy định; cũng như chức năng giám sát và kiểm tra

Ủy viên Quốc vụ viện Tiêu Tiệp nhấn mạnh rằng trong bối cảnh cạnh tranh khoa học và công nghệ quốc tế ngày một gia tăng, Trung Quốc cần tiếp tục củng cố hệ thống lãnh đạo và quản lý đối với các hoạt động liên quan tới khoa học và công nghệ

Để đạt được mục tiêu đó, một ủy ban trung ương về khoa học và công nghệ sẽ được thành lập trong khuôn khổ cải cách mới nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc và các cơ quan nhà nước. Bộ Khoa học và Công nghệ sau khi tái cơ cấu sẽ đảm nhận vai trò điều hành của ủy ban mới này

Cũng theo kế hoạch cải cách các cơ quan trực thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc, các cơ quan cấp trung ương sẽ tinh giản 5% nhân sự. Dù vậy, sau khi kế hoạch cải cách được thực hiện, Quốc vụ viện sẽ vẫn bao gồm 26 Bộ và Văn phòng Quốc vụ viện
 
Trung Quốc sẽ trở thành nguồn tăng trưởng hàng đầu thế giới trong 5 năm tới
Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Trung Quốc sẽ là nước đóng góp hàng đầu cho tăng trưởng toàn cầu trong 5 năm tới, với tỷ trọng gấp đôi của Mỹ

china.webp

GDP Trung Quốc sẽ chiếm hơn 20% tăng trưởng toàn cầu cho tới năm 2028, theo ước tính của IMF

Theo dữ liệu triển vọng kinh tế thế giới của IMF, cho tới năm 2028, GDP của Trung Quốc dự kiến sẽ chiếm 22,6% thế giới, Ấn Độ xếp sau với 12,9%, còn Mỹ khoảng 11,3%

Khoảng 75% tăng trưởng toàn cầu dự kiến sẽ tập trung ở 20 quốc gia và hơn một nửa nằm trong top 4: Trung Quốc, Ấn Độ, Mỹ và Indonesia. Trong khi Nhóm Bảy quốc gia (G-7) sẽ chiếm một phần nhỏ hơn, với Đức, Nhật Bản, Vương quốc Anh và Pháp được coi là một trong 10 quốc gia đóng góp hàng đầu

Ngoài ra, Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc, được biết đến với tên viết tắt BRIC do Jim O'Neill, cựu nhà kinh tế trưởng của Goldman Sachs Group đặt ra, dự kiến sẽ đóng góp gần 40% vào tăng trưởng của thế giới cho đến năm 2028. 4 quốc gia đã thành lập diễn đàn BRIC vào năm 2009 và khối này trở thành Brics một năm sau đó khi Nam Phi, cho đến nay là nền kinh tế nhỏ nhất trong nhóm, được thừa nhận

Theo IMF, nền kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng khoảng 3% trong nửa thập kỷ tới do ảnh hưởng của lãi suất tăng cao. Triển vọng kinh tế 5 năm tới được tổ chức này dự báo ở mức yếu nhất trong hơn 3 thập kỷ. Quỹ cũng kêu gọi các quốc gia tránh chia rẽ về kinh tế do căng thẳng địa chính trị gây ra và thực hiện các bước để tăng năng suất

Trước đó, trong báo cáo triển vọng kinh tế thế giới, IMF cũng dự báo Trung Quốc và Ấn Độ sẽ chiếm khoảng một nửa tăng trưởng toàn cầu trong năm nay, nhấn mạnh sức mạnh ngày càng tăng của châu Á trong nền kinh tế thế giới

Theo đó, IMF dự báo mức tăng trưởng ở khu vực châu Á Thái Bình Dương sẽ đạt 4,6% trong năm nay, cao hơn khoảng 0,35% so với dự báo được đưa ra hồi tháng 10 và tăng mạnh hơn mức 3,8% của năm ngoái - chủ yếu là do Trung Quốc mở cửa trở lại. IMF ước tính toàn bộ khu vực sẽ đóng góp hơn 70% tăng trưởng toàn cầu trong năm nay

Ông Krishna Srinivasan, Giám đốc Vụ châu Á và Thái Bình Dương của IMF, viết trên blog rằng sự phục hồi của Trung Quốc đang thúc đẩy hoạt động trong khu vực

Ông nói: “Tác động lan tỏa mạnh nhất đến tăng trưởng khu vực là từ nhu cầu của Trung Quốc đối với hàng hóa đầu tư. Nhưng lần này, chúng tôi kỳ vọng tác động lan tỏa lớn nhất sẽ đến từ nhu cầu gia tăng của Trung Quốc đối với hàng hóa tiêu dùng”

Mặc dù vậy, tốc độ mở rộng của Trung Quốc ở mức 5,2% sẽ thấp hơn đáng kể so với tốc độ tăng trưởng trước Covid. Phó giám đốc điều hành thứ nhất của IMF Gita Gopinath đã nhấn mạnh rằng “chúng ta không còn Trung Quốc với tốc độ tăng trưởng rất cao nữa"

“Vì vậy, đối với toàn bộ nền kinh tế toàn cầu, chúng ta không có động cơ tăng trưởng quá lớn. Trừ khi chúng ta nâng cao năng suất, nếu không chúng ta sẽ phải vật lộn với mức tăng trưởng thấp”, ông Gopinath nói trên Bloomberg Television
 
Kế hoạch Vịnh lớn của Trung Quốc

Sáng kiến Khu vực Vịnh Lớn (Greater Bay Area - GBA) là một kế hoạch đầy tham vọng của Trung Quốc, nhằm tích hợp và chuyển đổi 9 thành phố lục địa ở đồng bằng sông Châu Giang và hai đặc khu hành chính – Hong Kong và Macao – thành một khu vực vịnh quốc tế sẽ cạnh tranh với các cụm thành phố tầm cỡ thế giới khác như New York, San Francisco hay Tokyo

Kế hoạch Vịnh lớn của Trung Quốc: Tham vọng cạnh tranh với New York, Tokyo

GBA - Kế hoạch đầy tham vọng của Trung Quốc

Kể từ khi xây dựng sáng kiến GBA vào năm 2017, cộng đồng doanh nghiệp đã đặt nhiều kỳ vọng vào sự phát triển phối hợp giữa các thành phố trong GBA, vì việc loại bỏ các rào cản hạn chế sự di chuyển của thương mại, vốn, thông tin và con người – cùng với các chính sách mục tiêu của chính phủ – sẽ cho phép các ngành công nghiệp khác nhau phát triển. Với bối cảnh ngành năng động và toàn diện, cơ sở người tiêu dùng địa phương rộng lớn và giàu có, cũng như khả năng thu hút nhân tài có tay nghề cao, GBA là một trong những khu vực thân thiện với nhà đầu tư nhất của Trung Quốc

Zhu Jin, Phó giám đốc Văn phòng Khu Phát triển Công nghệ và Kinh tế Nam Sa Quảng Châu, cho biết: “Vị trí của GBA hoàn toàn khác so với các khu vực khác. Đây là khu vực một quốc gia, hai chế độ, ba loại tiền tệ, ba loại thuế quan và cũng là ba loại hệ thống quản lý khác nhau. Những tính năng này mang lại cho khu vực một khối lượng kinh tế khổng lồ khi tựu chung lại”

Theo người đứng đầu ngành tài chính của khu hành chính đặc biệt Hong Kong, Paul Chan, nền kinh tế của GBA hiện có quy mô tương đương với Ý. Trung tâm kinh tế phía nam Trung Quốc này dự kiến sẽ tiếp tục là động lực cho thị trường tài chính và nhiều ngành công nghiệp của Hong Kong. Năm 2022, tổng sản phẩm quốc nội kết hợp của 11 thành phố trong GBA đạt gần 2.000 tỷ USD, tăng 25% so với mức 1.650 tỷ USD vào năm 2019, khi Trung Quốc công bố kế hoạch phát triển chi tiết cho khu vực

“GBA đã ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ ngay cả trong bối cảnh đại dịch”, ông Chan nói với hơn 350 người tham dự tại hội nghị kế toán Trung Quốc vào tháng 5

Tiềm năng kinh tế xanh

Các chuyên gia cho biết, GBA của Trung Quốc dự kiến sẽ tiếp tục đóng vai trò dẫn đầu trong các nỗ lực khử cacbon và tài chính xanh của đất nước bằng cách tạo điều kiện tài chính cho phát triển bền vững. “Cơ sở hạ tầng tài chính xanh của GBA và sự đổi mới của các sản phẩm, dịch vụ đang dẫn đầu đất nước, với Hong Kong là trung tâm tài chính bền vững của châu Á - Thái Bình Dương, Quảng Châu là khu vực thí điểm đổi mới và cải cách tài chính xanh và là nhà lãnh đạo của thị trường carbon Nam Trung Quốc, Thâm Quyến với tư cách là nơi đi đầu trong đổi mới tài chính xanh”, ông Kevin Yang, phó chủ tịch Hiệp hội Tài chính Xanh Hong Kong, nhận định

Trong 5 năm qua, việc phát hành trái phiếu xanh ở Trung Quốc đại lục đã tăng trưởng với tốc độ trung bình khoảng 40% mỗi năm, khiến nước này trở thành quốc gia phát hành trái phiếu lớn thứ hai trên thế giới vào năm 2021, sau Mỹ

Đặc biệt, GBA đang dẫn đầu quốc gia về tài chính xanh và bền vững, nhờ việc phát hành trái phiếu xanh, xã hội, bền vững và liên kết bền vững (GSSS) tăng gần gấp đôi lên 56,76 tỷ NDT (8 tỷ USD) trong quý đầu tiên của năm nay. Hong Kong, Quảng Châu và Thâm Quyến là 3 “mũi nhọn” đang thúc đẩy xu hướng này, khi các khoản cho vay xanh ở tỉnh Quảng Đông và Thâm Quyến tăng lần lượt 53% và 44% so với cùng kỳ năm 2022, so với mức 39% trên toàn quốc, ông Yang cho biết trong báo cáo tài chính tại Diễn đàn SmartHK tổ chức tại tỉnh Quảng Châu

Theo dữ liệu từ các tổ chức bao gồm Ngân hàng Thế giới và HSBC, Trung Quốc cần khoản đầu tư từ 100.000 - 200.000 tỷ NDT để hoàn thành các mục tiêu khử và trung hòa cacbon vào các mốc năm 2030 và 2060. Và mục tiêu này sẽ được hoàn thành dễ dàng hơn với “mũi nhọn” GBA, các chuyên gia nhận định

“Hong Kong luôn là một trung tâm tài chính quốc tế. Thành phố này có thể là đầu tàu hướng nhiều quỹ quốc tế đầu tư vào các dự án xanh của đại lục, vì trong 20 - 30 năm tới, Trung Quốc cần có nhiều vốn đầu vào để đạt được các mục tiêu khử cacbon”, ông Kenneth Hui, giám đốc điều hành của Cơ quan tiền tệ Hong Kong, cho biết. Ông Hui cho biết thêm, GBA có thể hỗ trợ các mục tiêu bền vững tổng thể của quốc gia bằng cách kết hợp các thế mạnh của Hong Kong với tư cách là trung tâm tài chính và Thâm Quyến với tư cách là trung tâm công nghệ của thế giới

Bà Heidi Chui, đối tác của công ty luật Stevenson Wong & Company, nhận định: “Các mục tiêu quốc gia về khử cacbon và nâng cao nhận thức về trách nhiệm xã hội của thế hệ trẻ gồm những cá nhân có thu nhập cao là chất xúc tác cho nhu cầu về tài chính xanh và bền vững”. Bà Chui nói thêm, với môi trường kinh doanh thuận lợi, GBA sẽ tiếp tục có động lực dẫn dắt sự phát triển bền vững của Trung Quốc, vì những người tham gia thị trường đã chứng minh rằng việc tham gia vào các sáng kiến xanh có thể mang lại lợi nhuận

Vẫn thiếu sót về thể chế

Zhao Junhua, giám đốc thị trường năng lượng và tài chính tại Viện Tài chính Thâm Quyến, cho biết là một trong những khu vực cởi mở và sôi động nhất trong cả nước, GBA có không gian rộng lớn để khám phá trong việc phát triển tài chính carbon và thúc đẩy kết nối quốc tế của thị trường carbon

Năm ngoái, thị trường carbon quốc gia đã chính thức ra mắt, đáng tiếc là cho tới nay, thị trường này vẫn đang bị giới hạn trong các giao dịch giao ngay. Ông Zhao nói: “Với Thâm Quyến và HongKong, hai trung tâm tài chính ở Vịnh Lớn, khu vực này có thể đóng vai trò hàng đầu trong việc phát triển hợp đồng tương lai carbon và các sản phẩm phái sinh khác. GBA, với đặc điểm cởi mở, có thể làm được nhiều việc trong việc thúc đẩy sự kết nối quốc tế của các thị trường carbon”
 
Tiền Trung Quốc tháo chạy khỏi thế giới phương Tây

Cách đây vài năm, dòng tiền đầu tư của Trung Quốc gây chấn động ở các nước giàu phương Tây. Nhưng hiện tại, kỷ nguyên đó đã kết thúc, khi các nhà đầu tư Trung Quốc rút khỏi thế giới phương Tây do thái độ bất an với nguồn vốn Trung Quốc ngày càng dâng cao. Thay vào đó, các công ty Trung Quốc đổ tiền vào các nhà máy ở Đông Nam Á, các dự án năng lượng và khai khoáng ở châu Á, Trung Đông và Nam Mỹ khi Bắc tìm cách tiếp cận các nguồn tài nguyên quan trọng

Khach-san-5-sao-Waldorf-Astoria.jpg

Tập đoàn bảo hiểm Anbang của Trung Quốc gây tiếng vang khi chi 1,95 tỉ đô la để mua khách sạn 5 sao Waldorf Astoria ở thành phố New York vào năm 2015

Sự thay đổi trong dòng chảy tiền đầu tư cho thấy Trung Quốc đang phản ứng với mối quan hệ xấu đi với phương Tây, đồng thời tăng cường liên kết thương mại và đầu tư với các khu vực khác trên thế giới, theo cách có thể tạo ra những đường đứt gãy mới trong nền kinh tế toàn cầu

Sự tháo chạy của dòng tiền Trung Quốc khỏi các nước phương Tây có thể làm giảm nguồn vốn mà các doanh nhân ở những nơi như Thung lũng Silicon có thể khai thác. Nói rộng hơn, sự thay đổi này là dấu hiệu của một thế giới trong đó toàn cầu hóa đang suy giảm và căng thẳng địa chính trị có nhiều khả năng gay gắt hơn

Đầu tư ra nước ngoài của Trung Quốc suy giảm

Dữ liệu của Liên hợp quốc cho thấy, đầu tư ra nước ngoài của Trung Quốc giảm xuống còn khoảng 147 tỉ đô la vào năm 2022, thấp hơn 18% so với một năm trước đó. Điều này là do hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) của các công ty Trung Quốc ở nước ngoài giảm mạnh và Bắc Kinh thắt chặt các quy định để hạn chế dòng vốn chảy ra bên ngoài

Bất chấp việc Bắc Kinh nới lỏng các hạn chế liên quan đến đại dịch Covid-19 vào cuối năm ngoái, các thương vụ M&A của các công ty Trung Quốc ở nước ngoài khó có thể quay trở lại thời kỳ hoàng kim Lý do lớn nhất là căng thẳng địa chính trị đang gia tăng giữa Bắc Kinh với Mỹ và các đồng minh, những nước đang ngăn chặn nhiều khoản đầu tư của Trung Quốc hơn vì lý do an ninh quốc gia

Ở Trung Quốc, đồng nhân dân tế đang suy yếu đi, khu vực tư nhân đang gặp khó khăn và việc Bắc Kinh tập trung xây dựng nền kinh tế trong nước để tăng cường khả năng tự cung tự cấp cũng sẽ làm giảm dòng vốn đầu tư ra nước ngoài, các nhà phân tích nhận định

“Nói chung, khả năng Trung Quốc hướng dòng tiền đầu tư sang các nền kinh tế phát triển đang bị thu hẹp”, Louis Kuijs, nhà kinh tế trưởng châu Á-Thái Bình của tại S&P Global Ratings, nói và dự báo dòng vốn đầu tư ra nước ngoài của Trung Quốc sẽ không tăng đáng kể trong vòng 3 đến 5 năm tới

Thay vào đó, Trung Quốc có thể sẽ sắp xếp lại các khoản đầu tư để củng cố sự thống trị trong các lĩnh vực như năng lượng tái tạo và xe điện. Điều đó có thể thúc đẩy Trung Quốc tăng gấp đôi đầu tư vào các thị trường mới nổi từ Đông Nam Á đến Trung Đông và Châu Phi, khi các chủ nhà máy Trung Quốc tìm kiếm địa điểm sản xuất để mở rộng hoạt động và tiếp cận khách hàng mới, còn Bắc Kinh tập trung vào các thị trường giàu tài nguyên

Trong tháng này, BYD, nhà sản xuất xe điện lớn nhất Trung Quốc, công bố kế hoạch đầu tư hơn 600 triệu đô la vào một số nhà máy ở Brazil

Derek Scissors, nhà nghiên cứu cao cấp của Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI), cho biết, dù Mỹ không thấy “tiếc nhớ” nhiều khi dòng vốn của Trung Quốc tháo chạy, nhưng sự rút lui đó có thể gây tổn thương lớn hơn cho các nền kinh tế phương Tây quy mô nhỏ như Úc, Canada hoặc Hungary

Sự suy giảm của dòng tiền đầu tư Trung Quốc cũng mang lại một số mặt tích cực cho các nền kinh tế phương Tây. Chằng hạn, điều này có thể làm giảm hành vi đầu cơ làm tăng giá bất động sản, như đã xảy ra ở Canada, Mỹ và Úc trước đại dịch Covid-19

“Khi nhà đầu tư Trung Quốc đổ tiền vào, thị trường bị chấn động. “Họ khiến mọi người tham gia vào trò chơi của họ và trả giá cao hơn cho các tài sản”, Jim Costello, nhà kinh tế trưởng của MSCI Real Assets, một công ty nghiên cứu bất động sản, nói

Các nhà đầu tư Trung Quốc đã châm ngòi cơn sốt đầu cơ tại các thị trường bất động sản bao gồm thành phố New York vào giữa thập niên trước. Tập đoàn bảo hiểm Anbang của Trung Quốc đã chi 1,95 tỉ đô la để mua khách sạn 5 sao Waldorf Astoria ở thành phố này vào năm 2015. Đó là thương vụ đầu tư khách sạn có giá trị cao kỷ lục ở Mỹ vào thời điểm đó

Năm 2018, chính phủ Trung Quốc tiếp quản ngay trước khi người sáng lập của tập đoàn này bị kết án 18 năm tù vì các tội danh về gian lận và lạm dụng quyền lực. Kế hoạch chuyển đổi Waldorf Astoria thành căn hộ cao cấp vẫn chưa được hoàn thành

Chuyển hướng sang châu Á, Nam Mỹ và Trung Đông

Đầu tư trực tiếp ra nước ngoài (FDI) gần đây suy giảm trên toàn thế giới, không chỉ từ Trung Quốc. Năm 2022, FDI toàn cầu giảm 14% so với một năm trước đó khi lạm phát, lo ngại suy thoái kinh tế và bất ổn thị trường tài chính khiến các khoản đầu tư bị đình trệ

Nhưng mức suy giảm đầu tư ra nước ngoài củaTrung Quốc diễn ra mạnh mẽ hơn và trong một thời gian dài hơn, đặc biệt là ở các nền kinh tế phát triển, một dấu hiệu cho thấy sự tách rời kinh tế khỏi phương Tây

Trước năm 2016, Bắc Kinh tích cực khuyến khích các công ty Trung Quốc đầu tư ra nước ngoài để giúp mở rộng ảnh hưởng kinh tế. Các tập đoàn như HNA và Dalian Wanda đã rót tiền vào các ngân hàng toàn cầu, chuỗi khách sạn và rạp chiếu phim

Tuy nhiên, đến năm 2016, những lo ngại về dòng vốn chảy ra bên ngoài và căng thẳng tài chính tại các tập đoàn Trung Quốc khiến Bắc Kinh thắt chặt kiểm soát vốn và tăng cường giám sát các giao dịch M&A của các công ty

Gần đây ,Trung Quốc càng siết chặt giám sát các thương vụ M&A ở nước ngoài khi quan hệ với phương Tây xấu đi. Washington và các đồng minh đang xung đột với Bắc Kinh về các vấn đề bao gồm an ninh quốc gia, thương mại và Đài Loan

Trong năm 2016, các công ty và tổ chức nhà nước Trung Quốc đã thực hiện 120 khoản đầu tư vào nhóm G7, trong đó, 63 khoản đầu tư diễn ra ở Mỹ. Chúng bao gồm thương vụ thâu tóm nhà sản xuất máy in Lexmark (Mỹ) và nhà sản xuất robot Kuka (Đức)

Năm ngoái, chỉ có 13 khoản đầu tư của Trung Quốc vào các nước G7. Năm 2016, 84 tỉ đô la mà các công ty Trung Quốc chi cho các khoản đầu tư vào G7 chiếm khoảng một nửa tổng số tiền Trung Quốc đầu tư ra nước ngoài

Theo dữ liệu của AEI, năm 2022, đầu tư của các công ty Trung Quốc vào G7 đạt tổng cộng 7,4 tỉ đô la, tương đương 18% tổng đầu tư ra nước ngoài của nước này trong năm đó

Theo báo cáo của Công ty nghiên cứu Rhodium Group và Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator, trong năm 2022, đầu tư trực tiếp nước ngoài của Trung Quốc vào châu Âu giảm xuống mức thấp nhất trong một thập niên, 8,8 tỉ đô la

Ngành công nghiệp xe điện là điểm sáng hiếm hoi thu hút đầu tư của Trung Quốc, dù quy mô không đủ lớn để bù đắp cho các giao dịch đầu tư suy giảm ở những lĩnh vực khác

Theo dữ liệu của AEI, các công ty và tổ chức nhà nước Trung Quốc đầu tư tổng cộng 24,5 tỉ đô la vào châu Á, Nam Mỹ và Trung Đông trong năm 2022, tăng 13% so với năm 2021. Các giao dịch bao gồm khoản đầu tư 1,9 tỉ đô la của Tổng Công ty dầu khí hải dương Trung Quốc (CNOOC) ở Brazil, và các khoản đầu tư của các nhà sản xuất ô tô Great Wall Motor và BYD ở Thái Lan

Trong nửa đầu năm nay, đầu tư ra nước ngoài của các công ty Trung Quốc đạt tổng cộng 29,5 tỉ đô la, theo ước tính sơ bộ của AEI. Indonesia là nước nhận nhiều vốn đầu tư của Trung Quốc nhất, khoảng 17% con số đó, nhờ nắm giữ nhiều trữ lượng khoáng sản chiến lược bao gồm nickel, cần thiết để sản xuất pin xe điện
 
Không thế lực nào có thể ngăn cản bước tiến công nghệ của Trung Quốc

Trong buổi gặp Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte ngày 27/3 để đàm phán về các lĩnh vực như ngành công nghiệp bán dẫn, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định rằng không thế lực nào có thể ngăn cản tiến bộ công nghệ của Trung Quốc

“Hợp tác là lựa chọn duy nhất”

Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte ngày 27/3 có chuyến công du đến Bắc Kinh và có buổi làm việc với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình

Theo Reuters, hai nhà lãnh đạo đã trao đổi nhiều vấn đề, trong đó có thảo luận về việc liệu ASML có được Chính phủ Hà Lan cấp phép để tiếp tục bảo trì các thiết bị tiên tiến trị giá hàng tỷ euro mà họ đã bán cho khách hàng Trung Quốc hay không


Ha%20Lan.webp

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte

Trò chuyện với thủ tướng Hà Lan, ông Tập khẳng định rằng: “Người dân Trung Quốc có quyền phát triển hợp pháp và không thế lực nào có thể ngăn cản tốc độ tiến bộ khoa học và công nghệ của Trung Quốc”

Nhà lãnh đạo Trung Quốc đồng thời nhắn nhủ thêm rằng Trung Quốc sẽ “tiếp tục theo đuổi cách tiếp cận đôi bên cùng có lợi”

Hãng thông tấn Tân Hoa Xã dẫn lời ông Tập cho biết: “Việc tạo ra các rào cản khoa học và công nghệ cũng như cắt đứt chuỗi cung ứng và công nghiệp sẽ chỉ dẫn đến sự chia rẽ và đối đầu”

Ông cho rằng hợp tác là cách duy nhất và "việc tách rời và phá vỡ các liên hệ" sẽ không dẫn đến đâu

Nhà lãnh đạo Trung Quốc đồng thời khẳng định nước này sẵn sàng tiếp tục đối thoại với Hà Lan và kêu gọi phía Hà Lan “cung cấp môi trường kinh doanh công bằng và minh bạch cho các doanh nghiệp Trung Quốc”

Hiệu ứng boomerang

Đáp lại, Thủ tướng Hà Lan Rutte cho biết Hà Lan đã cố gắng đảm bảo rằng các hạn chế xuất khẩu, khi liên quan đến ngành công nghiệp bán dẫn và các công ty như ASML, không bao giờ nhằm vào một quốc gia

Truyền thông nhà nước Trung Quốc dẫn lời ông Rutte cho hay việc tách rời cũng không phải là một lựa chọn chính sách đối với chính phủ Hà Lan, “vì bất kỳ hành động nào làm suy yếu lợi ích phát triển của Trung Quốc sẽ chỉ mang tính boomerang”

Trả lời báo giới tại Bắc Kinh sau cuộc gặp với ông Tập, ông Rutte nói Chính phủ Hà Lan sẽ "làm những gì có thể" để bảo vệ chuỗi cung ứng

Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Hà Lan trở nên căng thẳng kể từ khi Hà Lan cùng với Mỹ chặn xuất khẩu công nghệ chip tiên tiến sang Trung Quốc vì lo ngại chúng có thể được sử dụng cho mục đích quân sự

Chip bán dẫn là thành phần quan trọng có thể tìm thấy trong mọi thứ, từ điện thoại thông minh đến ô tô

Gã khổng lồ công nghệ Hà Lan ASML đã bị cấm xuất khẩu máy in thạch bản cực tím (EUV) sang Trung Quốc. Đây là công ty duy nhất hiện có khả năng sản xuất những chiếc máy như vậy. Cho đến nay, họ vẫn chưa vận chuyển một máy EUV nào sang Trung Quốc

Những máy in thạch bản EUV như vậy rất quan trọng cho việc sản xuất chip và được các công ty như TSMC của Đài Loan sử dụng để tạo ra những con chip nhỏ nhất và phức tạp nhất

Vào tháng 1, Hà Lan đã cấm ASML xuất khẩu một số hệ thống in thạch bản cực tím sâu sang Trung Quốc, vốn được sử dụng để sản xuất các con chip kém tiên tiến hơn một chút

Bắc Kinh khi đó đã lên tiếng chỉ trích động thái của chính phủ Hà Lan và kêu gọi Hà Lan “duy trì quan điểm khách quan, công bằng và các nguyên tắc thị trường” cũng như “bảo vệ lợi ích chung” của hai nước và các công ty của họ
 
Tỉnh nghèo nhất Trung Quốc trở thành trung tâm dữ liệu

Vài năm trước, Quý Châu là tỉnh có số dân nghèo nhất Trung Quốc. Thế nhưng, đến ngày 23/11/2020, 66 huyện nghèo cuối cùng của tỉnh đã chính thức thoát nghèo


Tính từ Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 18, Quý Châu đã đưa hơn 9,23 triệu người thoát nghèo. Năm 2023, GRDP của tỉnh này là 290,51 tỷ USD

Trong hành trình “thay da đổi thịt” ấy, Quý Châu đã tập trung vào nhiều giải pháp đồng bộ, từ hỗ trợ người dân tìm việc làm, phát triển kinh tế địa phương đến ứng dụng công nghệ số

Phó Tỉnh trưởng Quý Châu - ông La Cường chia sẻ, tỉnh luôn chú trọng vào việc tạo điều kiện cho người dân có việc làm với thu nhập ổn định. Quý Châu đã và đang nỗ lực thúc đẩy kinh tế địa phương, tạo công ăn việc làm cho người dân ngay tại quê nhà. Bên cạnh việc duy trì quy mô lao động ngoài tỉnh với khoảng 6 triệu người, Quý Châu đẩy mạnh phát triển các ngành nghề nông thôn. Nhờ vậy, người dân có thể “ly nông bất ly hương” và tạo dựng cuộc sống no đủ ngay trên mảnh đất quê hương

"Ngày nay, diện mạo nông thôn Quý Châu ngày càng khởi sắc. Cuộc sống hàng ngày của người nông dân đã không còn là cảnh 'bán mặt cho đất, bán lưng cho trời' như trước kia nữa", ông La Cường cho biết. Những năm gần đây, Quý Châu luôn chú trọng kết hợp hỗ trợ vật chất và tinh thần, đẩy mạnh giáo dục nông thôn, triển khai các chương trình đào tạo nghề như "Kỹ thuật viên Quý Châu", "Bếp trưởng ẩm thực Quý Châu". Nhờ đó, trẻ em nông thôn được đến trường, người dân có cơ hội tiếp cận tri thức, nâng cao tay nghề, tự tạo dựng cuộc sống tốt đẹp hơn

Mục tiêu trở thành thung lũng số của Trung Quốc

Không chỉ tập trung phát triển kinh tế địa phương, Quý Châu còn nhìn thấy tiềm năng to lớn từ lĩnh vực công nghệ. Từ năm 2014, tỉnh đã triển khai chiến lược phát triển dữ liệu lớn. Sau 10 năm, với vai trò là Khu thí nghiệm tổng hợp dữ liệu lớn đầu tiên của Trung Quốc, ngành dữ liệu lớn của Quý Châu đã phát triển vượt bậc, trở thành động lực tăng trưởng mới của tỉnh. “Năm ngoái, China Mobile đã xây dựng tuyến đường truyền dữ liệu 400G đầu tiên trên thế giới tại Quý Dương. Việc truyền dữ liệu từ Quý Dương đến Quảng Châu và Thâm Quyến chỉ mất 10 mili giây và đến Hàng Châu là 16 mili giây", ông La Cường tự hào chia sẻ

Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành "thung lũng số" của Trung Quốc, tỉnh đã thu hút nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu như Huawei, Tencent và ba nhà mạng viễn thông lớn nhất Trung Quốc đến xây dựng trung tâm dữ liệu lớn

“Hiện tại, toàn tỉnh có 47 trung tâm dữ liệu lớn đang hoạt động và đang được xây dựng. Quý Châu cũng đã hoàn thành xây dựng một loạt dự án cơ sở hạ tầng kỹ thuật số mang tính biểu tượng, đưa vào hoạt động điểm kết nối trực tiếp đường trục Internet cấp quốc gia, kênh chuyên dụng dữ liệu Internet quốc tế", ông La Cường cho biết. Hiện tại, Quý Châu đã trở thành một trong tám nút mạng lưới trung tâm tính toán quốc gia của Trung Quốc trong khuôn khổ sáng kiến “Thực hiện tính toán ở miền Đông, lưu trữ dữ liệu ở miền Tây”

Với tham vọng phát triển ngành công nghiệp kỹ thuật số theo hướng hiện đại, Quý Châu tập trung vào ba yếu tố then chốt, bao gồm: năng lực tính toán, khả năng hỗ trợ và ứng dụng. Tỉnh đẩy mạnh xây dựng cụm trung tâm tính toán thông minh, nâng cao năng lực tính toán, phấn đấu xây dựng cơ sở tính toán thông minh có sức cạnh tranh quốc tế. Đồng thời, Quý Châu cũng chú trọng xây dựng ba cụm ngành công nghiệp nghìn tỷ nhân dân tệ gồm "trung tâm dữ liệu, thiết bị đầu cuối thông minh và ứng dụng dữ liệu", hoàn thiện chuỗi sinh thái ngành, nhanh chóng vươn lên dẫn đầu trong đường đua phát triển ngành công nghiệp kỹ thuật số

Hạ tầng giao thông thay đổi ngoạn mục

Sự thay đổi ngoạn mục của Quý Châu còn được minh chứng rõ nét qua hệ thống giao thông. Là tỉnh miền núi phía Tây Nam Trung Quốc, Quý Châu trước đây không có lợi thế về giao thông do không giáp biển, không giáp biên giới. Tuy nhiên, với sự phát triển của “Vành đai và Con đường” và “Hành lang kinh tế đất liền - biển phía Tây”, bức tranh giao thông của Quý Châu đã có những bước chuyển biến rõ rệt. Đặc biệt, việc đưa vào khai thác tuyến đường sắt Trung Quốc - Lào và đẩy nhanh tiến độ xây dựng Hành lang kinh tế đất liền - biển phía Tây đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế của tỉnh

"Từ Quý Châu, đi về phía Tây có thể kết nối với các nước ASEAN thông qua tuyến đường sắt Trung Quốc - Lào đến thủ đô Viêng Chăn (Lào); đi về phía Bắc có thể đến thẳng Trung Á, Bắc Á và châu Âu thông qua các chuyến tàu chở hàng Trung Quốc - châu Âu, Trung Quốc - Trung Á; đi về phía Nam có thể dễ dàng thông thương với nước ngoài thông qua Hành lang kinh tế đất liền - biển phía Tây và tuyến đường cao tốc Quý Châu - Quảng Đông”, ông Lý Bỉnh Quân - Bí thư Tỉnh ủy, Tỉnh trưởng Quý Châu cho biết. Ông cũng khẳng định, giao thông thuận lợi đã và đang mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế cho tỉnh

“Hiện nay, mỗi thành phố, thị trấn trong tỉnh đều có sân bay, đường sắt cao tốc, đường cao tốc đến từng huyện, đường bê tông đến từng thôn, đường giao thông nông thôn nối thẳng đến ruộng đồng", ông Lý Bỉnh Quân tự hào. Hệ thống giao thông được cải thiện không chỉ giúp việc đi lại của người dân thuận tiện hơn mà còn mang đến những thay đổi sâu sắc trong tư duy, điều kiện sản xuất và đời sống của họ
 
Bắc Kinh đang dẫn đầu, thậm chí bắt kịp Hoa Kỳ, trong nhiều công nghệ tiên tiến, từ robot, vệ tinh đến AI

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từng nhấn mạnh Trung Quốc không được phép rơi vào tình thế phải "ngửa tay xin công nghệ" từ các quốc gia khác...

image-10.jpg

Chủ tịch Trung Quốc tuyên bố: “Chỉ có tự lực cánh sinh, chúng ta mới có thể đảm bảo an ninh kinh tế quốc gia một cách căn bản”

Vào tháng 5/2018, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình triệu tập các nhà khoa học hàng đầu. Thời điểm đó, Mỹ bắt đầu áp đặt các hạn chế về việc bán công nghệ cho Trung Quốc và những biện pháp siết chặt hơn đang được chuẩn bị. Trong bài phát biểu của mình, ông nhấn mạnh Trung Quốc không được phép rơi vào tình thế phải "ngửa tay xin công nghệ" từ các quốc gia khác. Ông tuyên bố: “Chỉ có tự lực cánh sinh, chúng ta mới có thể đảm bảo an ninh kinh tế quốc gia một cách căn bản”

Kể từ đó, Trung Quốc đã đạt được những bước tiến đáng kể trong nhiều lĩnh vực chiến lược, thậm chí ở một số ngành còn thu hẹp khoảng cách với Mỹ. Các công ty xe điện Trung Quốc giờ đây thuộc hàng tốt nhất thế giới. Các startup trí tuệ nhân tạo (AI) của nước này cạnh tranh ngang ngửa với OpenAI và Google

Các nhà sinh học Trung Quốc đang mở rộng ranh giới nghiên cứu dược phẩm, trong khi các nhà máy được trang bị robot tiên tiến. Trên biển, tàu chở hàng do Trung Quốc sản xuất thống trị ngành vận tải toàn cầu. Trong không gian, Trung Quốc đã phóng hàng trăm vệ tinh để giám sát mọi ngóc ngách trên Trái Đất. Ngoài công nghệ tiên tiến, Bắc Kinh cũng đang theo đuổi tự chủ trong lĩnh vực lương thực, năng lượng và tăng cường sức mạnh quân sự

Theo Wall Street Journal, những thành tựu này đang giúp củng cố Trung Quốc và nền kinh tế của nước này khi ông Tập Cận Bình chuẩn bị cho một kỷ nguyên đối đầu kéo dài với Mỹ, bao gồm cả cuộc chiến thương mại đang tiếp diễn. Hai bên hiện đang bước vào các cuộc đàm phán phức tạp, với nhiều mức thuế mới được tạm thời đình chỉ

TĂNG CƯỜNG TỰ CHỦ KINH TẾ

Những tiến bộ của Trung Quốc đang khiến nước này ít phụ thuộc hơn vào thế giới bên ngoài về hàng hóa và dịch vụ. Năm 2023, tỷ trọng nhập khẩu chỉ chiếm dưới 18% GDP, giảm so với khoảng 22% một thập kỷ trước. Tuy nhiên, Trung Quốc khó có thể đạt được sự tự chủ hoàn toàn. Năm 2024, nước này nhập khẩu hơn 2,5 nghìn tỷ USD hàng hóa, trong đó 164 tỷ USD từ Mỹ. Với dân số khổng lồ, việc đạt được tự chủ hoàn toàn trong một số lĩnh vực gần như là bất khả thi

Ông Tập Cận Bình cho rằng hệ thống xã hội chủ nghĩa và kế hoạch hóa nhà nước của Trung Quốc rất phù hợp để giành chiến thắng trong cuộc đua công nghệ tương lai, cho phép nhà nước tập trung nguồn lực vào những lĩnh vực cần thiết. Tuy nhiên, nỗ lực này cũng tiềm ẩn rủi ro. Chi phí khổng lồ từ chiến dịch tự chủ có thể làm trầm trọng thêm núi nợ của Trung Quốc, đe dọa kìm hãm nền kinh tế trong dài hạn

im-30486303.jpg

Người dân Trung Quốc tại một ga tàu điện ngầm ở Bắc Kinh

Nỗ lực tự chủ của Trung Quốc đã bắt đầu từ trước khi ông Donald Trump nhậm chức tổng thống Mỹ lần đầu. Năm 2015, chính sách “Made in China 2025” xác định 10 lĩnh vực ưu tiên quốc gia, bao gồm robot, hàng không vũ trụ và xe năng lượng mới. Sau khi ông Trump phát động cuộc chiến thương mại vào năm 2018, lời kêu gọi “tự lực cánh sinh” trở nên nổi bật, đặc biệt sau đại dịch Covid-19, khi Trung Quốc gần như đóng cửa biên giới. Nền kinh tế nước này vẫn tăng trưởng 2,2% trong năm 2020, trở thành nền kinh tế lớn duy nhất tăng trưởng trong năm đó, củng cố niềm tin rằng Trung Quốc có thể tồn tại với mức độ tiếp xúc quốc tế giảm

ĐẦU TƯ KHỔNG LỒ VÀO CÔNG NGHỆ

Sức mạnh của Trung Quốc đến từ khả năng phân bổ lượng tiền khổng lồ cho các ngành ưu tiên. Năm ngoái, Trung Quốc chi 500 tỷ USD cho nghiên cứu và phát triển (R&D), gấp ba lần so với khi ông Tập Cận Bình nhậm chức vào năm 2012. Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), chi tiêu R&D của Trung Quốc gần ngang bằng với Mỹ nếu tính theo sức mua tương đương

Trí tuệ nhân tạo là một trọng tâm lớn. Một nghiên cứu năm ngoái cho thấy các quỹ đầu tư mạo hiểm của Chính phủ Trung Quốc đã rót gần 200 tỷ USD vào 9.600 công ty AI từ năm 2000 đến 2023. Các quỹ đầu tư của chính quyền địa phương cũng hỗ trợ mạnh mẽ, giúp các công ty như Zhipu AI cạnh tranh với các đối thủ Mỹ. Các startup AI Trung Quốc còn thu hút vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm tư nhân và các gã khổng lồ như Alibaba và Tencent

Cuộc cách mạng công nghệ của Trung Quốc đang nâng cao năng lực sản xuất. Các công ty Trung Quốc mua vào số lượng robot công nghiệp tương đương với cả thế giới cộng lại, cho phép một số nhà máy thử nghiệm các dây chuyền tự động hóa cao, có thể hoạt động mà không cần ánh sáng. Trong phần lớn thập kỷ qua, 75% robot lắp đặt tại Trung Quốc đến từ các nhà sản xuất nước ngoài như Nhật Bản và Đức. Nhưng đến năm 2023, các nhà sản xuất robot Trung Quốc đã chiếm gần một nửa thị trường nội địa, theo Liên đoàn Robot Quốc tế

Trong lĩnh vực robot hình người phức tạp hơn, các công ty Trung Quốc như UBTech tại Thâm Quyến đang cạnh tranh với các đối thủ Mỹ như Tesla của Elon Musk. Trong các nhà máy sản xuất xe điện, robot hình người được huấn luyện để phối hợp phân loại phụ tùng hoặc nâng các container nặng. UBTech cho biết 90% trong số hơn 3.000 nhà cung cấp của họ hiện là các công ty nội địa, cho thấy hệ sinh thái cung ứng trong nước của Trung Quốc đang phát triển mạnh mẽ. Công ty này cũng tích hợp công nghệ từ DeepSeek, một công ty AI tiên phong của Trung Quốc, để giúp robot đưa ra quyết định tốt hơn

TỰ CHỦ TRONG CÁC LĨNH VỰC CÔNG NGHỆ NHẠY CẢM

Nỗ lực tự chủ của Trung Quốc mở rộng sang các lĩnh vực nhạy cảm như năng lượng hạt nhân. Tại nhà máy điện hạt nhân Sanmen, cách Thượng Hải 150 dặm về phía Nam, hai lò phản ứng đầu tiên được xây dựng vào năm 2009 sử dụng công nghệ từ Westinghouse của Mỹ, với các linh kiện chính nhập từ Mỹ và các kỹ sư Mỹ hỗ trợ vận hành. Hai lò tiếp theo cũng dựa trên công nghệ của Westinghouse

Nhưng giờ đây, một cặp lò mới sẽ hoàn toàn do Trung Quốc sản xuất, với mô hình Hualong One. Công nghệ nội địa này giúp Bắc Kinh kiểm soát tốt hơn chi phí và thời gian xây dựng, đồng thời loại bỏ nguy cơ Mỹ từ chối bán thêm lò phản ứng trong tương lai. Nhờ sự phối hợp hiệu quả của Chính phủ, tài trợ dễ dàng từ các ngân hàng nhà nước và chuỗi cung ứng hạt nhân phát triển, Trung Quốc đã xây dựng một số lò Hualong One chỉ trong 5-6 năm, trong khi các lò Westinghouse mới nhất tại Mỹ mất hơn một thập kỷ và chi phí cao hơn nhiều

im-02828747.jpg

Dây chuyền sản xuất tại một nhà sản xuất chất bán dẫn ở Binzhou

Trong nhiều lĩnh vực mới nổi, Trung Quốc không chỉ dựa vào trợ cấp chính phủ mà còn khuyến khích các công ty cạnh tranh với nhau để nâng cao hiệu quả và đổi mới. Hai nhà sản xuất pin hàng đầu, CATL và BYD, đã nhận hàng tỷ USD trợ cấp trong ba năm qua, nhưng họ cũng chi hơn 20 tỷ USD cho R&D. Gần đây, cả hai công ty đều công bố hệ thống sạc nhanh mới, giúp giảm thời gian sạc xe điện xuống chỉ còn 5 phút

Trong lĩnh vực không gian, Trung Quốc tập trung cải thiện các vệ tinh chụp ảnh và thu thập dữ liệu cho các ngành công nghiệp dân sự như xây dựng, cũng như mục đích quốc phòng. Năm ngoái, một nhóm các viện nghiên cứu Mỹ đã xếp hạng các hệ thống vệ tinh thương mại tốt nhất thế giới, các công ty Trung Quốc giành được 5 trong số 11 huy chương vàng, vượt qua Mỹ (4 huy chương)

Một trong những công ty chiến thắng, Chang Guang Satellite Technology, được thành lập năm 2014 với 30 triệu USD tài sản trí tuệ từ một viện nghiên cứu thuộc Học viện Khoa học Trung Quốc. Hiện nay, công ty này đang xây dựng mạng lưới vệ tinh cảm biến từ xa thương mại lớn nhất thế giới, với 117 vệ tinh đã hoạt động, có khả năng quan sát bất kỳ điểm nào trên Trái Đất tới 40 lần mỗi ngày

BÁN DẪN VÀ CÔNG NGHỆ CAO

Trong lĩnh vực bán dẫn tiên tiến, một điểm yếu lớn của Trung Quốc, các công ty như Huawei đã đạt được tiến bộ đáng kể. Mỹ gần đây sử dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu để hạn chế Trung Quốc tiếp cận các chip tinh vi, chẳng hạn như các sản phẩm hiệu suất cao của Nvidia, từ đó thúc đẩy Trung Quốc đẩy mạnh sản xuất trong nước

Năm 2023, Huawei gây chú ý khi ra mắt một chiếc điện thoại thông minh cao cấp sử dụng chip tiên tiến do Trung Quốc sản xuất. Gần đây, công ty này đang chuẩn bị thử nghiệm một chip mới, được kỳ vọng sẽ vượt qua chip H100 của Nvidia ra mắt năm 2022. Theo dự báo của Morgan Stanley, tỷ lệ tự chủ của Trung Quốc trong các đơn vị xử lý đồ họa (GPU) – yếu tố cốt lõi trong phát triển AI – sẽ tăng từ 11% năm 2021 lên 82% vào năm 2027

Dù đạt được nhiều tiến bộ công nghệ, Trung Quốc vẫn đối mặt với những thách thức kinh tế to lớn, với tăng trưởng chậm lại và lo ngại trong nước rằng mức sống có thể không bắt kịp Mỹ. Các nhà kinh tế cho rằng các vấn đề cấu trúc như nợ cao và giá bất động sản lao dốc đang lấn át những lợi ích từ cải tiến công nghệ

Một nguyên nhân khác có thể là mô hình do nhà nước dẫn dắt của Trung Quốc. Lãng phí tài chính và gian lận đã làm tổn hại đến chi tiêu của chính phủ cho tự chủ. Gần đây, cựu chủ tịch một tập đoàn chip do Chính phủ hỗ trợ bị kết án tù chung thân vì các cáo buộc liên quan đến việc biển thủ 65 triệu USD tài sản nhà nước

Trong ngành xe điện, khoảng 500 công ty ban đầu đổ xô vào thị trường để tận dụng nguồn tiền dễ dàng từ các chính quyền địa phương. Hầu hết đã thất bại và nhiều công ty còn lại đang không có lãi. Việc phân bổ nguồn lực không hiệu quả đã làm chậm tăng trưởng năng suất. Theo các nhà kinh tế từ Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), nếu không có cải cách, Trung Quốc có thể chỉ duy trì được tốc độ tăng trưởng GDP trung bình 2,8% từ năm 2031 đến năm 2040, so với mức trung bình khoảng 6% trong thập kỷ qua

Như nhà kinh tế học Lee Branstetter từ Đại học Carnegie Mellon nhận định: “Ở bất kỳ quốc gia nào, kể cả một quốc gia rộng lớn như Trung Quốc, nguồn lực luôn có hạn. Nếu chúng được sử dụng không hiệu quả, điều này sẽ kìm hãm mức sống trong dài hạn”
 
Trung Quốc sắp chuyển mình thành cường quốc công nghệ cao

Sau xe điện, Trung Quốc một lần nữa đang dành lợi thế lớn so với phần còn lại của thế giới ở một lĩnh vực khác

Các hãng xe Trung Quốc đã khiến các thương hiệu ô tô toàn cầu phải “sốc” với tốc độ chuyển đổi nhanh chóng sang xe điện. Giờ đây, chiến trường đang chuyển sang lĩnh vực xe tự lái, và nhiều chuyên gia tin rằng Trung Quốc một lần nữa đang giành lợi thế sớm

Cuộc cạnh tranh này chứng kiến các tập đoàn Mỹ như Tesla và Waymo - dự án xe tự lái của Google đối đầu với BYD, tập đoàn xe điện lớn nhất Trung Quốc, cùng với các dịch vụ robotaxi từ Pony.ai, Baidu và WeRide

Trong khi khả năng lái tự động từng được coi là điểm yếu của BYD trong nhiều năm, thì tập đoàn được Warren Buffett hậu thuẫn này đã gây chấn động ngành công nghiệp ô tô vào tháng 1 khi công bố kế hoạch triển khai hệ thống lái tiên tiến mang tên "God’s Eye" cho 21 mẫu xe mới, mà không tính thêm chi phí cho khách hàng

Tu Le, nhà sáng lập công ty tư vấn Sino Auto Insights cho biết BYD hiện đang cạnh tranh ngôi vị nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới với Tesla dường như đang chiếm vị trí dẫn đầu trong cuộc đua phát triển các hệ thống hỗ trợ lái xe tiên tiến. Đây là các công nghệ như phanh khẩn cấp tự động, kiểm soát hành trình thích ứng, giám sát sự chú ý của tài xế và nguy cơ va chạm - được xem là những bước đệm quan trọng hướng đến xe hoàn toàn tự lái

“Khi bạn hỏi tôi ‘ai đang chiến thắng?’, tôi phải quay lại câu hỏi: ‘Có bao nhiêu xe được bán ra?’” – Tu Le nói. “Và nếu đây là một trò chơi về số lượng – bởi vì chúng ta cần nhìn vào việc có bao nhiêu dữ liệu đang được thu thập, bao nhiêu dữ liệu đang nuôi thuật toán – thì rõ ràng điều đó cho thấy BYD sẽ chiến thắng, vì họ đang tích hợp tính năng này mặc định trên mọi chiếc xe”

Khi ngành công nghiệp xe tự hành còn non trẻ đang phát triển, các công ty đang cạnh tranh để giành hàng trăm tỷ USD doanh thu tiềm năng mới, khi các đội xe vận tải và logistics bắt đầu áp dụng các loại phương tiện được kỳ vọng là an toàn hơn, rẻ hơn và hiệu quả hơn

Tháng này, các nhà phân tích tại Goldman Sachs dự báo thị trường robotaxi riêng tại Trung Quốc sẽ tăng vọt lên 47 tỷ USD vào năm 2035, từ mức 54 triệu USD vào năm 2025. Theo các nhà phân tích của ngân hàng này, động lực chính sẽ đến từ chi phí phần cứng và thuật toán ngày càng giảm. Họ ước tính chi phí đơn vị của một phương tiện có khả năng lái thông minh sẽ giảm từ 44.000 USD hiện nay xuống còn 32.000 USD vào năm 2035

Cùng với sự thoái trào của ngành sản xuất động cơ đốt trong, viễn cảnh xe không người lái cũng đang mở ra cơ hội lớn cho các công ty phần cứng và phần mềm

Trong số các ứng viên hàng đầu là Baidu – gã khổng lồ công nghệ đặt trụ sở tại Bắc Kinh, được xem là đối thủ của Google và hiện là nhà vận hành robotaxi lớn nhất Trung Quốc. Tháng 1, công ty cho biết dịch vụ Apollo Go của họ đã thực hiện 1,1 triệu chuyến đi cho công chúng trong quý IV năm ngoái – tăng 36% so với cùng kỳ – nâng tổng số chuyến đi tích lũy lên hơn 9 triệu

Một làn sóng hứng khởi cũng đang dấy lên quanh sự xuất hiện của Huawei – tập đoàn viễn thông lớn nhất thế giới có trụ sở tại Thâm Quyến – như một đối thủ đáng gờm khác. Dù Huawei không có kế hoạch sản xuất ô tô, nhưng họ được cho là sẽ chiếm ưu thế trong phần lớn chuỗi cung ứng xe tự hành, dù đang bị Mỹ trừng phạt nặng nề

“Huawei có lợi thế rõ rệt”, Tu Le nói. “Họ đang hướng tới mô hình dọc hoàn toàn: Tự xây chip, viết phần mềm, phát triển hệ thống giải trí, và lưu trữ dữ liệu trên đám mây”

Tuy nhiên, sự thiếu chắc chắn trong quy định pháp lý có thể là rào cản – cả ở Trung Quốc lẫn Mỹ. Shihao Fu, nhà phân tích công nghệ tại tổ chức nghiên cứu IDTechEx có trụ sở tại Anh cho biết dù đến 10% doanh số xe mới tại Trung Quốc có thể đạt mức “sẵn sàng L2-plus hoặc L3”, nhưng quy định hiện tại vẫn chưa cho phép các công nghệ này được triển khai đầy đủ

Công nghệ L2 cho phép “tay rời, mắt nhìn” còn L3 cho phép “tay rời, mắt không cần nhìn”, nhưng chỉ trong các điều kiện định trước. Khoảng cách từ đây đến xe tự lái hoàn toàn trên mọi tuyến đường vẫn còn rất xa


Các cơ quan chức năng đang bị thúc ép phải giải đáp những câu hỏi khó khăn đang cản trở sự phát triển của ngành, đặc biệt là về an toàn và trách nhiệm pháp lý, trong bối cảnh ngày càng nhiều xe có chức năng tự lái xuất hiện trên đường phố Trung Quốc. Cách họ trả lời có thể quyết định tốc độ thương mại hóa công nghệ mới – trong bối cảnh Trung Quốc muốn tiếp tục dẫn trước Mỹ

“Lo ngại số một chắc chắn là an toàn – công nghệ này cần phải được chứng minh, điều đó là không thể thỏa hiệp”, theo Raymond Tsang – chuyên gia công nghệ ô tô tại Bain, Thượng Hải. “Vấn đề thứ hai là bảo hiểm và trách nhiệm pháp lý: Khi có sự cố xảy ra, ai sẽ chịu trách nhiệm? Công ty bảo hiểm, nhà sản xuất, hay chủ sở hữu? Điều đó cần phải được làm rõ”

Trong khi đó, tại Mỹ, Tesla sẽ ra mắt dịch vụ đi xe tự hành không người lái tại Austin, Texas, vào tháng sáu và bắt đầu sản xuất hàng loạt xe tự hành vào năm sau. Tuy nhiên, các câu hỏi pháp lý cũng đang nổi lên về việc liệu các “Cybercab” của Elon Musk – những chiếc xe không vô lăng hay bàn đạp – có được phép lưu thông trên đường hay không

Một bất ổn khác đến từ cuộc chiến thương mại hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Trong bối cảnh đó, Christoph Weber – người đứng đầu mảng kinh doanh tại Trung Quốc của tập đoàn phần mềm kỹ thuật AutoForm (Thụy Sĩ) – cho biết Volkswagen (Đức) dường như đang có vị thế tốt để tiếp tục cạnh tranh trong cuộc đua xe tự hành

Những năm gần đây, Volkswagen bị tụt lại do sự vươn lên nhanh chóng của các đối thủ Trung Quốc và thị phần tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới của hãng đã bị ảnh hưởng nặng. Nhưng hãng đã tái cấu trúc chiến lược toàn cầu. Hiện nay, theo Weber, VW dường như đang trở thành “hai công ty”: Một ở Trung Quốc, một ở Mỹ – với nền tảng công nghệ, chuỗi cung ứng và đội ngũ R&D tách biệt
 
Top