LOBBY.VN
Administrator
Vietnam đe dọa ngôi vương của Trung Quốc
Apple và Google, trước đó nữa là Samsung - những gã khổng lồ công nghệ đã và đang mở rộng hoạt động tại quốc gia Đông Nam Á sở hữu tốc độ phát triển kinh tế đáng ngưỡng mộ này
Nằm giữa những ngọn đồi trập trùng với cảnh quan thiên nhiên ấn tượng của các cánh đồng chè ở miền Bắc Việt Nam, các binh đoàn công nhân nhà máy đang bận rộn làm ra các sản phẩm cho các gã khổng lồ công nghệ hàng đầu như Apple, Samsung, LG Electronics và Microsoft. Hàng ngũ của họ đang tăng lên nhanh chóng mỗi ngày, bổ sung thêm cho lực lượng lao động vốn đã mạnh mẽ phục hồi hoạt động từ cuối năm 2021 trở lại đây
Thất vọng với việc Trung Quốc gián đoạn các hoạt động sản xuất để thi hành chính sách "zero-COVID", các nhà sản xuất đang tìm kiếm những giải pháp thay thế cho nền kinh tế lớn nhất và là trung tâm sản xuất số 1 của thế giới. Việt Nam - với nguồn nhân công rẻ, vị trí địa lý gần Trung Quốc và môi trường chính trị ổn định - là phương án hàng đầu
“Đối với rất nhiều công ty, họ vốn đã phải chịu đựng chiến tranh thương mại, gồng gánh khi chi phí lao động tăng cao và sau đó chật vật vượt qua sự đổ vỡ của chuỗi cung ứng trong đại dịch. Nhưng chính sách “zero-COVID” thực sự đã trở thành giọt nước tràn ly”, theo Greg Poling, giám đốc Chương trình Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS)
“Việt Nam không phải là nơi duy nhất mà các công ty đa quốc gia đang tìm cách đa dạng hóa để giảm phụ thuộc vào Trung Quốc, nhưng Việt Nam có lẽ là nơi thành công nhất”
APPLE, GOOGLE VÀ SAMSUNG ĐỀU ĐANG THÚC ĐẨY NHỮNG HOẠT ĐỘNG TẠI QUỐC GIA CỘNG SẢN NÀY
Foxconn và Luxshare Precision Industry là hai trong số các nhà cung cấp quan trọng nhất của Apple, hiện đang đàm phán để lần đầu tiên sản xuất Apple Watch và Macbook tại Việt Nam. Để hỗ trợ cho kế hoạch mở rộng này, Foxconn đã công bố kế hoạch đầu tư 300 triệu USD vào một nhà máy mới rộng 50,5 ha ở Bắc Giang, một tỉnh phía bắc cách Hà Nội khoảng 50km (31 dặm)
Theo phân tích của JPMorgan vào tháng trước, sản lượng các sản phẩm khác của Apple tại Việt Nam cũng sẽ tăng lên - 65% AirPods, tai nghe không dây đặc trưng của hãng - sẽ được sản xuất ở đó vào năm 2025. Trong khi đó, Google dự kiến bắt đầu sản xuất điện thoại thông minh Pixel tại Việt Nam từ năm 2023, trong khi Samsung dự kiến bắt đầu sản xuất linh kiện bán dẫn vào mùa hè năm sau tại một nhà máy rộng lớn ở tỉnh Thái Nguyên
Albert Tan, phó giáo sư tại Học viện Quản lý Châu Á ở Manila (Philippines) nói với Al Jazeera: “Hiện tại ở Trung Quốc quá đắt đỏ. Vấn đề là các vụ lockdown diễn ra không thể đoán trước và quá thường xuyên. Nhiều nhà máy do đó đang chuyển đến Việt Nam”
Tan cũng cho rằng, với những chính sách đúng đắn, Việt Nam có thể trở thành “cường quốc sản xuất” tiếp theo ở châu Á. Tuy nhiên, Tan cũng nhấn mạnh về những thách thức mà quốc gia cộng sản có thể phải đối mặt “như vấn đề Việt Nam có thể tiếp nhận tất cả các loại hình sản xuất từ Trung Quốc và xây dựng năng lực của chính họ với tốc độ như thế nào”
Việt Nam đã là một trong những quốc gia nghèo nhất trên thế giới trước khi nổi lên như một trung tâm sản xuất công nghệ. Nhiều chuyên gia không ngần ngại gọi đó là một “phép màu kinh tế” sau khi quốc gia này thực hiện các cải cách kinh tế tự do được gọi là Đổi mới vào cuối những năm 1980
Sau khi các đợt lockdown nghiêm ngặt vì đại dịch Covid gây ra sự suy thoái kinh tế tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ vào năm ngoái, Việt Nam đã chính thức chuyển từ “zero Covid” sang sống chung với dịch sau khi triển khai hàng loạt chiến dịch tiêm chủng với tốc độ và độ phủ thuộc top đầu thế giới. WB đã dự báo nền kinh tế Đông Nam Á sẽ tăng trưởng 7,2% trong năm nay - tăng từ mức t2,6% của năm ngoái - so với mức tăng trưởng được dự báo là 2,8% của Trung Quốc
Phần lớn sự tăng trưởng đó đến từ hoạt động xuất khẩu: trong sáu tháng đầu năm 2022 đạt 186 tỷ USD - tăng hơn 17% so với cùng kỳ năm ngoái
Trong khi các chính sách Covid của Trung Quốc đã làm mất lòng tin của các nhà đầu tư, các nhà phân tích vẫn theo dõi sự trỗi dậy của Việt Nam từ rất lâu, thậm chí trước cả khi đại dịch diễn ra
David Dapice, chuyên gia kinh tế của Chương trình Việt Nam tại Trường Harvard, nói với Al Jazeera: “Việt Nam đã nhận được một lượng lớn FDI kể từ khi căng thẳng thương mại giữa Mỹ với Trung Quốc bùng phát, bên cạnh đó là chi phí lao động tại các nhà máy của Trung Quốc cũng bắt đầu tăng nhanh chóng”
CHÍNH SÁCH KHUYẾN KHÍCH ĐẦU TƯ VÀ THƯƠNG MẠI
Việt Nam đã đạt được những bước tiến trong việc mở cửa thương mại và khuyến khích đầu tư trong những năm gần đây. Quốc gia cộng sản này đã tham gia tới 15 hiệp định thương mại tự do (FTA), trong đó có 6 FTA với các đối tác khu vực thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
Eddie Han, nhà phân tích cấp cao của Isaiah Research tại Đài Loan, nói với Al Jazeera
“Việt Nam đã ký rất nhiều FTA với nhiều quốc gia nên hải quan rất tốt. Việc đưa linh kiện từ Trung Quốc đại lục về Việt Nam rất dễ dàng. Họ đạt được sự thuận lợi cả về đường bộ lẫn đường thủy”
Nhà phân tích của CSIS là Polling cho biết Việt Nam đã hình thành những bản sắc kinh doanh đặc trưng khi so với các đối thủ cạnh tranh như Indonesia và Philippines thông qua các lựa chọn chính sách thân thiện với doanh nghiệp và sự ổn định chính trị
“Những gì Việt Nam đã làm để vượt lên trên hai đối thủ cạnh tranh đó là họ đã tăng cường sự dễ dàng cho hoạt động kinh doanh một cách có mục đích. Nếu một nhà đầu tư nước ngoài ký hợp đồng 30 năm với Việt Nam, họ có thể khá chắc chắn rằng hợp đồng đó sẽ phát huy giá trị sau 30 năm kể từ bây giờ, điều rất khó hoặc gần như không xảy ra ở Indonesia hay Philippines”, theo Polling
Ngoài các thiết bị công nghệ như iPhone, Việt Nam cũng ngày càng trở nên quan trọng trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn, vốn liên quan đến quá trình sản xuất phức tạp hơn đối với các ngành hàng hóa khác
Năm ngoái, Intel đã đầu tư 475 triệu USD vào địa điểm lắp ráp và thử nghiệm chip lớn nhất của mình tại Thành phố Hồ Chí Minh. Vào tháng 8, Roh Tae-Moon, Giám đốc điều hành của bộ phận di động Samsung Electronics, thông báo rằng công ty Hàn Quốc sẽ đầu tư 3,3 tỷ USD vào sản xuất linh kiện bán dẫn tại nhà máy ở Thái Nguyên vào tháng 7/2023. Synopsys, một công ty phần mềm thiết kế chip của Mỹ, cùng tháng đó đã công bố việc sẽ chuyển đầu tư và đào tạo kỹ sư sang Việt Nam
“Điều thú vị đối với tôi là sự gia tăng giá trị xuất khẩu ở khía cạnh công nghệ của Việt Nam,” Craig Martin, Chủ tịch công ty quản lý tài sản Dynam Capital có trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh cho biết
Theo ông, khi nói về động thái sản xuất linh kiện bán dẫn của Samsung tại Việt Nam, “Doanh thu trong quá trình lắp ráp của bạn càng phức tạp và khó khăn hơn thì vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài càng trở nên khó khăn hơn. Sự tiến triển trong việc nâng cao chuỗi giá trị hàng xuất khẩu là một tin tốt”
Tuy nhiên, một số nhà quan sát vẫn nghi ngờ về việc Việt Nam có thể tiến xa như thế nào với tư cách là một trung tâm sản xuất công nghệ cao. Lực lượng lao động của Việt Nam chỉ bằng một phần nhỏ so với quy mô của Trung Quốc và ít kỹ năng hơn so với các nước đồng nghiệp châu Á như Hàn Quốc và Nhật Bản. Tham nhũng, bất chấp các biện pháp trấn áp của chính quyền và nâng cao nhận thức, vẫn còn phổ biến và nghiêm trọng
Một chuyên gia cho biết một trong những điểm thu hút chính của Việt Nam - lao động giá rẻ - chỉ có thể tồn tại thêm một thời gian không lâu nữa vì khi nền kinh tế phát triển, tiền lương chắc chắn cũng sẽ tăng
